
បើតាមអ្នកជំនាញ ថៃ គ្មានសិទ្ធិប្រើច្បាប់ព្រៃរបស់ខ្លួនមកដេញ ឬដាក់ទោសលើពលរដ្ឋខ្មែរនោះទេ ពោលគឺមានតែច្បាប់អន្តរជាតិ ប៉ុណ្ណោះ ទើបអាចអនុវត្ដទៅបាន។ ម្យ៉ាងទៀតទីតាំងទាំងនោះជាតំបន់ ដែលមិនទាន់ដាច់ស្រេច ដែលតម្រូវឱ្យគណកម្មការដោះស្រាយវិវាទព្រំដែនជាអ្នកដោះស្រាយលើបញ្ហានេះ។
លោក សេក សុជាតិ អ្នកប្រឹក្សាយោបល់ផ្នែកអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត និងការស្រាវជ្រាវ ចាត់ទុកការគំរាមរបស់ថៃ ក្នុងការប្រើច្បាប់ក្នុងស្រុកបណ្តេញ និងចាប់ពលរដ្ឋខ្មែរនៅភូមិជោគជ័យ និងព្រៃចាន់ ដាក់ពន្ធនាគារនេះ វាជារឿងខុសឆ្គង និងរំលោភលើដែនអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា។ បើតាមអ្នកជំនាញរូបនេះ ប្រសិនបើថៃ ចង់អនុវត្តច្បាប់ព្រៃរបស់ខ្លួនមកលើពលរដ្ឋខ្មែរ នោះកម្ពុជា ក៏មានសិទ្ធិប្ដឹងទៅអង្គការសហប្រជាជាតិ និងសហគមន៍អន្តរជាតិ ជុំវិញថៃ បានប្រព្រឹត្តិខុសប្រាសចាកពីគោលការណ៍នីតិរដ្ឋរបស់ពិភពលោកផងដែរ។ សម្រាប់អ្នកជំនាញរូបនេះ ថៃ គ្មានសិទ្ធិប្រើច្បាប់ក្នុងប្រទេសថៃ មកអនុវត្តលើពលរដ្ឋខ្មែរបានឡើយ ហើយមានតែគោលការណ៍ច្បាប់អន្តរជាតិ ប៉ុណ្ណោះ ទើបអាចយកមកប្រើប្រាស់បាន ពីព្រោះគោលការណ៍ និងច្បាប់ទាំងនោះត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយទ្វេភាគី និងសហគមន៍អន្តរជាតិ។
ជាមួយគ្នានេះ លោកមេធាវី សុខ សំអឿន ប្រធានក្រុមអ្នកច្បាប់ និងទីប្រឹក្សាអមរិន្ទ យល់ឃើញថា ថៃ មិនអាចធ្វើសកម្មភាពណាមួយហួសដែនកំណត់របស់ខ្លួននោះទេ ព្រោះតំបន់នោះស្ថិតក្នុងតំបន់ជម្លោះ ឬតំបន់សនៅឡើយ ដែលទាមទារត្រូវមានការការចចារកដំណោះស្រាយដោយគណកម្មការដោះស្រាយវិវាទព្រំដែនជាមុនសិន និងសម្រេចតាមលទ្ធផលការចរចានោះ។ បើតាមអ្នកជំនាញផ្នែកច្បាប់រូបនេះ ការគំរាមប្រើច្បាប់ព្រៃរបស់ថៃ មកលើពលរដ្ឋខ្មែរមិនសមស្របតាមច្បាប់នោះទេ ហើយទោះជាថ្ងៃក្រោយដីនោះត្រូវបានគណៈកម្មការព្រំដែនសម្រេចថា ជាទឹកដីរបស់ថៃ ក៏ដោយ ក៏ប្រជាជនខ្មែរដែលកំពុងរស់នៅ និងកាន់កាប់ដីទាំងនោះមិនអាចមានទោសទណ្ឌ ហើយពលរដ្ឋដែលបានរស់នៅទីនោះរាប់រយឆ្នាំ ក៏មានសិទ្ធិការពារទឹកដីរបស់ខ្លួនផងដែរ។
ពាក់ព័ន្ធការប្រើច្បាប់ព្រៃរបសថៃ នេះដែរ រដ្ឋបាលខេត្តបន្ទាយមានជ័យ បានដាក់លិខិតតវ៉ាប្រឆាំងយ៉ាងដាច់អហង្គការចំពោះការលើកបដាប្រកាសអនុវត្តច្បាប់ក្នុងស្រុកថៃ លើប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា រស់នៅក្នុងភូមិជោគជ័យ និងភូមិព្រៃចាន់ ឃុំអូរបីជាន់ ស្រុកអូរជ្រៅ ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ របស់អភិបាលខេត្តស្រះកែវរបស់ថៃ។ រដ្ឋបាលខេត្តបន្ទាយមានជ័យ បានចាត់ទុកទង្វើរបស់ថៃនេះ ជាការគំរាមកំហែងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរមកលើសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋស្លូតត្រង់កម្ពុជា ដែលបានកំពុងរស់នៅ និងអាស្រ័យផលក្នុងភូមិទាំងពីរនេះ តាំងពីយូរយារណាស់មកហើយ ពោលគឺមុនពេលអនុស្សរណៈនៃការយោគយល់គ្នាស្តីពីការវាស់វែង និងខណ្ឌសីមាព្រំដែនគោកកម្ពុជា-ថៃ (MOU 2000) ចូលជាធរមានទៅទៀត។
ជាមួយគ្នានេះ ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិកម្ពុជា បានបញ្ជាក់កាលពីពេលថ្មីៗថា ថៃ មិនអាចទាមទារអធិបតេយ្យ ឬអនុវត្តច្បាប់ក្នុងស្រុករបស់ខ្លួនចំពោះសហគមន៍រស់នៅក្នុងតំបន់មិនទាន់មានការកំណត់ខណ្ឌសីមាព្រំដែនរួចរាល់ជាផ្លូវការនោះទេ ពិសេសនៅក្នុងអំឡុងពេលបទឈប់បាញ់ដែលភាគីទាំងពីរបានឯកភាពរក្សាឱ្យនៅឋិតថេរ ដោយមិនធ្វើសកម្មភាពបង្កហេតុ៕
អត្ថបទ៖ ជា ម៉ារ៉ា