តើទិវានៃក្ដីស្រលាញ់ ឬ Valentine's Day មានអត្ថន័យពិតប្រាកដបែបណា ហើយមានប៉ុន្មានប្រទេសដែលប្រារព្ធពិធីបុណ្យនេះ? បុណ្យនៃសេចក្តីស្រលាញ់ Valentine's Day ដែលយុវវ័យមួយចំនួនហៅថា ថ្ងៃបុណ្យសង្សារ ជាថ្ងៃដែលរៀបចំដើម្បីរំឭកដល់សេចក្តីស្រលាញ់របស់បព្វជិតជនជាតិរ៉ូម៉ាំង ដែលសុខចិត្តលះបង់ជីវិតដើម្បីការពារសេចក្តីស្រឡាញ់។
សេន វ៉ាឡិនថាញ (Saint Valentine) ជាឈ្មោះបព្វជិតដែលមានកំណើតនៅទីក្រុងរ៉ូម ក្នុងរជ្ជកាលអធិរាជ ក្លូឌាស ទី២ (Claudius II។ នៅក្នុងប្រវត្តិជនជាតិរ៉ូម៉ាំង ថ្ងៃទី១៤ កុម្ភៈ គឺជាថ្ងៃឈប់សំរាកសំរាប់គោរពដល់ព្រះមហាក្សត្រិយានីរបស់ប្រទេសនេះ។ ប្រជាជនរ៉ូម៉ាំង បានចាត់ទុកព្រះរាជនីថា ជាព្រះជាម្ចាស់ តំណាងឱ្យនារីទាំងអស់នៅក្នុងប្រទេស និងជាព្រះជាម្ចាស់នៃអាពាហ៍ពិពាហ៍ដ៏ស្រស់បំព្រងមួយ។ ពិធីនេះត្រូវបានគេធ្វើភ្ជាប់ជាមួយបុណ្យ លូពើកាលៀ (Lupercalia) ជាបុណ្យធ្វើឡើងសំរាប់បណ្តេញឆ្កែចចកដែលតែងតែមកបំផ្លាញដំណាំនៅតាមឈូងសមុទ្រ និងជាពិធីមួយដែលប្រជាជនធ្វើឡើងសំរាប់សុំឲ្យ ដំណាំរបស់គេកាន់តែទទួលបានផលច្រើនជាងឆ្នាំចាស់។
សម័យកាលនោះ ការរស់នៅរបស់កំលោះ និងនារីក្រមុំ ត្រូវបានគេចែកអោយនៅដាច់ពីគ្នា និងតឹងរ៉ឹងបំផុត។ ប៉ុន្តែក្នុងថ្ងៃបុណ្យ Lupercalia កំលោះ និងក្រមុំត្រូវបានគេអនុញ្ញាតអោយជួបគ្នា។ ស្រីក្រមុំជនជាតិរ៉ូម៉ាំងទាំងអស់ ត្រូវសរសេរឈ្មោះរបស់ពួកគេដាក់ក្នុងដប និងបណ្តែតតាមទឹក ហើយកំលោះៗជាអ្នកចាំទទួលដបទាំងនោះ។ អ្នកដែលទទួលបានដបទាំងនោះ នឹងត្រូវជាគូនឹងនារីដែលមានឈ្មោះក្នុងដប។ ជាទូទៅពួកគេបានក្លាយជាគូស្នេហ៍នឹងគ្នា ហើយអាចរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយគ្នាបាន។
នៅក្នុងសម័យកាលរជ្ជកាលអធិរាជ Claudius II ដែលត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ថាជាសម័យបង្ហូរឈាម។ ដោយសារមានការលំបាកក្នុងការបញ្ចុះបញ្ចូលអោយប្រជាជន ពិសេសយុវជនចូលរួមធ្វើជាកងទ័ព ព្រះរាជារូបនេះយល់ឃើញថា មូលហេតុដែលធ្វើអោយបុរសៗមិនព្រមធ្វើជាកងទ័ព ពីព្រោះតែពួកគេមិនចង់ចាកចេញពីគ្រួសារ និងមនុស្សដែលគេស្រលាញ់។ ខណៈពេលនោះ ព្រះរាជាបានហាមឃាត់មិនឲ្យមាន ការរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍និងការភ្ជាប់ពាក្យរវាងកំលោះ និងក្រមុំជនជាតិរ៉ូម៉ាំងទាំងនោះ។ ប្រជាជនមួយចំនួនធំ មិនគាំទ្រចំពោះច្បាប់ដែលអធិរាជរូបនេះបានកំណត់ឡើយ។
ដោយសារតែដូចនេះហើយទើបលោក Valentine បានលួចរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍អោយគូសង្សារមួយចំនួនដោយសំងាត់។ មិនយូរប៉ុន្មានសកម្មភាពនេះត្រូវបានគេដឹង។ ស្តេច Cludiusបានចេញបទបញ្ជាអោយប្រហារជីវិតលោក Valentine ដោយកាត់យកបេះដូងរបស់គាត់ នាថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២៧០ ដោយចោទពីបទ គាំទ្រសាសនាគ្រឹស្តប្រឆាំងនឹងវប្បធម៌របស់ប្រទេស។
ក្នុងអំឡុងពេលឃុំឃាំង លោក Valentine បានលួចស្រឡាញ់កូនស្រីអ្នកយាមគុកម្នាក់ ដែលតែងតែមកសួរសុខទុក្ខលោក នៅក្នុងមន្ទីរឃុំឃាំង។ មុនពេលកាត់ទោសប្រហារជីវិត លោក Valentine បានសរសេរសំបុត្រមួយច្បាប់ផ្ញើទៅនារីដែលគាត់ស្រលាញ់។ ចុងបញ្ចប់នៃសំបុត្ររបស់គាត់បានសរសេរថា From Your Valentine ពាក្យនេះត្រូវបានគេប្រើប្រាស់រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ។
បន្ទាប់ពីថ្ងៃដែលលោក Valentine ត្រូវបានគេប្រហាជីវិត ពិធីបុណ្យ Lupercalia ក៏បានមកដល់។ ក្នុងពិធីនោះ មនុស្សដែលមិនជឿសាសនាគ្រឹស្តមួយចំនួនធំបានចូលរួម។ ដោយចង់អោយប្រជាជនរ៉ូម៉ាំង មានជំនឿលើសាសនាគ្រឹស្តកាន់តែខ្លាំងនោះ អភិបាលរបស់វិហារសាសនាគ្រឹស្ត បានដាក់បញ្ចូលឈ្មោះលោក Valentines ក្នុងដបបណ្តែតតាមទឹក ជាមួយនឹងឈ្មោះរបស់ស្រីក្រមុំជាច្រើនទៀត។
ហើយយោងតាមគេហទំព័រមួយដែលមាបឈ្មោះថា អូឌីសី (odysseys) បង្ហាញថា បច្ចុប្បន្នមានប្រទេសប្រមាណ៣០ក្នងពិភពលោកប្រារព្វបុណ្យនៃក្ដីស្រលាញ់ ឬ Valentine's Day រួមមានអាហ្សង់ទីន ប្រេស៊ីល ប៊ុលហ្គារី ស៊ីលី ចិន កូឡុំប៊ី ក្វាតេម៉ាឡា ឆែក ដាណឺម៉ាក ន័រវែស អង់គ្លេស ហ្វាំងឡើង អេស្ដូនី បារាំង ហ្គាណា អាល្លឺម៉ង់ អៀរឡង់ អ៊ីស្រាអែល អ៊ីតាលី ជប៉ុន ម៉ិកស៊ិក ហ្វីលីពីន រ៉ូម៉ានី ស្លូវេនី អាហ្វ្រិកខាងត្បូង កូរ៉េខាងត្បូង អេស្ប៉ាញ តៃវ៉ាន់ ថៃ វ៉េសល៍ (Wales)៕
ដោយ: តែម សុខុម