សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត ចាត់ទុកអាស៊ានជានិមិត្តរូបនៃស្ថិរភាព និងវិបុលភាពនៅក្នុងតំបន់
សម្តេចធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជាបានគូសបញ្ជាក់ថា តំបន់អាស៊ានបានវិវត្តខ្លួនទៅជានិមិត្តរូបនៃស្ថិរភាព និងវិបុលភាពដោយមានសក្ដ…
ពិធីនេះ ក៏មានការអញ្ជើញចូលរួមពីសំណាក់លោកជំទាវ ឯកឧត្តម ជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភា រដ្ឋសភារាជរដ្ឋាភិបាល អង្គទូត និងលោកជំទាវ ឯកឧត្តម លោកស្រី លោក ដែលជាមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ អញ្ជើញមកពីតាមក្រសួង ស្ថាប័នានា និងពីថ្នាក់ក្រោមជាតិ ព្រមទាំងភ្ញៀវជាតិនិងអន្តរជាតិ ប្រមាណជាង ៩០០នាក់។
បន្ទាប់ពីស្ដាប់ព្រះរាជសាររបស់ សម្តេចព្រះមហាក្សត្រី នរោត្តម មុនិនាថ សីហនុ ព្រះវររាជមាតាជាតិខ្មែរ ក្នុងសេរីភាព សេចក្តីថ្លៃថ្នូរ និងសុភមង្គល និង របាយការណ៍របស់លោកជំទាវកិត្តិបណ្ឌិតរដ្ឋមន្រ្តី អ៊ឹង កន្ថាផាវី, ឯកឧត្តម វង្សី វិស្សុត ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រចាំការ បានសម្ដែងការអបអរសាទរ និងវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះស្រ្តី និងក្មេងស្រីទាំងអស់នៅលើពិភពលោក និងជាពិសេសស្រ្តីនៅកម្ពុជា ដែលបានរួមចំណែកដ៏
អស្ចារ្យ ក្លាហាន និងស្មារតីអង់អាច ក្នុងការប្រឈមនឹងភាពមិនអនុគ្រោះនានា ក៏ដូចជាការសម្រេចបាននូវសមិទ្ធផលជាច្រើនជាពិសេស ក្នុងការបំពេញតួនាទីដ៏សំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍសង្គម-សេដ្ឋកិច្ច។
ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រចាំការ បានគាំទ្រយ៉ាងពេញទំហឹងចំពោះការលើកយកប្រធានបទសម្រាប់ឆ្នាំនេះ ដែលស្របតាមប្រធានបទសកលផង និងបរិបទរបស់ប្រទេសកម្ពុជាផង ដោយផ្ដោតលើភាពបន្ទាន់នៃបរិយាបន្នសមភាពយេនឌ័រ ធានាថាគ្មានស្ត្រី ឬក្មេងស្រីណាម្នាក់ត្រូវបានទុកឱ្យនៅឯកា ដោយមិនគិតពីស្ថានភាពសង្គមសេដ្ឋកិច្ច ជាតិសាសន៍ ពណ៌សម្បុរ ពិការភាព ឬកត្តាផ្សេងទៀត និងបានផ្តោតសំខាន់លើសិទ្ធិផ្លូវច្បាប់, ឱកាសសេដ្ឋកិច្ច, ការចូលរួមនយោបាយ, សិទ្ធិទទួលបានការអប់រំ និងការការពារពីអំពើហិង្សាយេនឌ័រ ទាំងនៅកម្រិតជាតិ និងអន្តរជាតិ ហើយការជួបជុំគ្នានាថ្ងៃនេះ គឺដើម្បីរំលឹកការលើកកម្ពស់សិទ្ធិស្រ្តី ប៉ុន្តែមិនមែនមានន័យថា ស្រ្តីមានសិទ្ធិតែមួយថ្ងៃនេះទេ ហើយថ្ងៃ៨មីនា មានអត្ថន័យលើសពីកាលបរិច្ឆេទនៅលើប្រតិទិន និងស្របពេលនៃខួបលើកទី៣០ឆ្នាំ នៃការអនុវត្តសេចក្តីប្រកាស និងផែនការសកម្មភាព ទីក្រុងប៉េកាំង ស្តីពីសិទ្ធិស្រ្តី ដែលជាកំណត់ត្រាដ៏សំខាន់ (Milestone) សំដៅសម្រេចបានសមភាពយេនឌ័រ និងការបង្កើនភាពអង់អាចដល់ស្រ្តី និងក្មេងស្រីទាំងអស់នៅឆ្នាំ២០៣០។
ឯកឧត្តមឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រចាំការ បានគូសបញ្ជាក់ថា «ស្រ្តីគឺជានិម្មាបនករនៃការផ្លាស់ប្តូរ (Architects of change)» និងលើសពីនេះ ស្រ្តីក្នុងតួនាទីជាអ្នកដឹកនាំ ជាសហគ្រិន ជាម្តាយ ជាភរិយា ជាអ្នកគ្រូ និងជាអ្នកអប់រំទូន្មានក្នុងគ្រួសារ ដែលជា «កម្លាំងនៃបរិវត្តកម្មសង្គម (forces of transformation)»។ សម្រាប់កម្ពុជា បានចាប់ផ្តើមឡើងជាប្រជាជាតិមួយ ដោយយកស្រ្តីជាធំ ឬមាតាធិបតេយ្យ ហើយវប្បធម៌នៃមាតាធិបតេយ្យនេះ បានជ្រួតជា្របពេញសង្គមកម្ពុជារហូតមកទល់បច្ចុប្បន្ន ដែលជាការបង្ហាញឱ្យឃើញពីគុណភាពយេនឌ័រ (Gender quality) នៅកម្ពុជាក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តជាងពីរពាន់ឆ្នាំរបស់ខ្លួន។
ឯកឧត្តម វង្សី វិស្សុត ក៏បានលើកឡើងផងដែរថា រាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា ក្រោមការដឹកនាំប្រកបដោយចក្ខុវិស័យវែងឆ្ងាយ និងប្រាដកនិយមរបស់ សម្តេចមហាបវរធិបតី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបន្ត
ផ្តល់អាទិភាពខ្ពស់ដល់ការលើកកម្ពស់សមភាពយេនឌ័រ និងការទប់ស្កាត់រាល់ទម្រង់នៃអំពើហិង្សាទាក់ទងនឹងយេនឌ័របន្តពីរាជរដ្ឋាភិបាលនីតិកាលមុនៗ ដែលដឹកនាំដោយ សម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងបច្ចុប្បន្នជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា ដែលបានកំណត់ក្នុងយុទ្ធសាស្រ្តបញ្ចកោណ-ដំណាក់កាលទី១ ហើយកិច្ចការនេះ គឺជារបៀបវារៈអន្តរវិស័យដែលតម្រូវឱ្យគ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ទាំងនៅថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ ព្រមទាំងដៃគូអភវិឌ្ឍន៍ ត្រូវចូលរួមដោះស្រាយ ប្រកបដោយភាពបុរេសកម្ម និងមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់។
ឯកឧត្ដមឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីប្រចាំការបានបន្តថា ទន្ទឹមនឹងសមិទ្ធផលដែលសម្រេចបាន យើងក៏នៅមានបញ្ហាប្រឈមសេសសល់ ក៏ដូចជាបញ្ហាប្រឈមថ្មីៗ ដែលរាំងស្ទះដល់ការឈានទៅសម្រេចបានសមភាពយេនឌ័រផងដែរ។ ក្នុងន័យនេះ ក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាល ឯកឧត្ដមឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តីប្រចាំការបានស្នើឱ្យគ្រប់ក្រសួង ស្ថាប័ន ដៃគូពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ អាជ្ញាធរគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ វិស័យឯកជន សង្គមស៊ីវិល និងប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប ចូលរួមគាំទ្រនិងអនុវត្តការងារបញ្ជ្រាបយេនឌ័រនិងបង្កើនភាពអង់អាចដល់ស្រ្តី លើកិច្ចការអាទិភាពជាអាទិ៍ ១.បន្តលើកកម្ពស់ការចូលរួម និងពង្រឹងភាពជាអ្នកដឹកនាំរបស់ស្រ្តីនិងក្មេងស្រីនៅគ្រប់កម្រិត ២.បន្តជំរុញការបញ្រ្ជាបយេនឌ័រទៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌគោលនយោបាយ កម្មវិធីជាតិ ៣.បង្កើនការចូលរួមរបស់ស្រ្តីនិងក្មេងស្រី ក្នុងវិស័យឌីជីថល វិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា វិស្វកម្ម សិល្បៈច្នៃប្រឌិតនិងគណិតវិទ្យា (STEAM) ៤.បន្តទប់ស្កាត់ និងលុបបំបាត់រាល់ទម្រង់នៃអំពើហិង្សាទាក់ទងនឹងយេនឌ័រ ជាមួយនឹងការលើកកម្ពស់ ភាពជាគំរូរបស់បុរស និងភាពភ្ញាក់រលឹករបស់បុរស ក្នុងការលុបបំបាត់អំពើហិង្សាគ្រប់រូបភាព ស្របតាមបាវចនា «ជួយស្រ្តី គឺជួយខ្លួនឯង» និង «សិទ្ធិស្រ្តី គឺជាសិទ្ធិមនុស្ស» ព្រមទាំង «ស្រី្តជាឆ្អឹងខ្នងនៃសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចជាតិ» ៥.បន្តលើកកម្ពស់សីលធម៌សង្គម តម្លៃស្ត្រីនិងគ្រួសារខ្មែរ ផ្ដោតលើការគិតគូរអំពីក្របខ័ណ្ឌនិយាមសង្គម ប្រពៃណី និងទំនៀមទម្លាប់ តើកន្លែងណាត្រូវថែរក្សាអភិរក្ស និងកែលម្អអភិវឌ្ឍបន្ថែម ហើយកន្លែងណាដែលគួរឈប់យកមកធ្វើជានិយាមសង្គមតទៅទៀត និង ៦.បន្តអនុវត្តវិធានការគាំពារសង្គមប្រកបដោយបរិយាបន្ន។
ទន្ទឹមនេះ ឯកឧត្តម វង្សី វិស្សុត ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រចាំការ ក៏បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា សមភាពយេនឌ័រ និងការបង្កើនភាពអង់អាចដល់ស្រ្តីនិងក្មេងស្រី គឺមិនត្រឹមតែជាគោលដៅដែលត្រូវសម្រេចឱ្យបាននោះទេ ប៉ុន្តែក៏ជាមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏រឹងមាំនៃភាពរីកចម្រើន និងវិបុលភាពសង្គមផង និងនាំសង្គមជាតិកម្ពុជាក្នុងការឈានទៅសម្រេចបាននូវមហិច្ឆតាក្លាយជាប្រទេសមានចំណូលខ្ពស់នៅឆ្នាំ២០៥០។ ឯកឧត្តមបានបន្តថា កម្ពុជា ក៏ដូចជាពិភពលោកទាំងមូល ពិតជានឹងអាចបង្កើតបាននូវអនាគតមួយ ដែលសិទ្ធិរបស់ស្ត្រីទទួលបាននូវការការពារយ៉ាងពេញលេញ ហើយសំឡេងនិងការរួមចំណែករបស់ស្រ្តីក្នុងសង្គមជាតិ ត្រូវបានដឹងលឺ, ទទួលស្គាល់ និងផ្តល់តម្លៃ និងបានធ្វើការប្រកាសចំពោះស្រ្តីនៅជុំវិញពិភពលោកថា «អ្នកគឺមានអំណាច (You are powerful) ហើយអ្នកក៏មានសមត្ថភាព (You are capable) ផងដែរ»។
