សម្តេចតេជោ បានសង្កត់ធ្ងន់ថា កម្ពុជា មិនមែនខ្វះកម្លាំង និងសព្វាវុធសម្រាប់វាយគ្នានោះទេ តែកម្ពុជា មិនចង់វាយជាមួយអ្នកណាឡើយ។ អ្នកជំនាញ និងអ្នកតាមដានស្ថានការណ៍សង្គមបានបង្ហាញការគាំទ្រចំពោះការប្រកាន់គោលជំហររបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលមិនចង់ធ្វើសង្គ្រាមជាមួយប្រទេសថៃ។ តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយក្រុមអ្នកជំនាញ ស្នើឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវត្រៀមជើងព្រួលជានិច្ច ដើម្បីការពារខ្លួន និងបូរណភាពទឹកដី។
លោកបណ្ឌិត មាស នី អ្នកតាមដានការអភិវឌ្ឍសង្គម បានបង្ហាញការគាំទ្រចំពោះគោលជំហររបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលមិនចង់បង្កើតសង្គ្រាម និងប្រើយន្តការចរចាទ្វេភាគី និងតុលារការអន្តរជាតិ ដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះជាមួយថៃ។ អ្នកជំនាញរូបនេះ បានអះអាងថា ការផ្ទុះសង្គ្រាមចង់ ឬមិនចង់វានឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ពិសេសធ្វើឱ្យមនុស្សបាត់ជីវិត តែយ៉ាងណាសង្គ្រាមជាជម្រើសចុងក្រោយក្នុងករណីមិនអាចជៀសផុត និងមានការឈ្លានពានពីថៃ។ លោកបណ្ឌិតបានបន្ថែមថា បច្ចុប្បន្នទោះមិនទាន់មានសង្គ្រាម ប៉ុន្តែភាពតានតឹងបានធ្វើឱ្យភាគីទាំងពីររងគ្រោះទៅវិញទៅមកបាត់ទៅហើយ ទោះយ៉ាងណាកម្ពុជា គួរតែត្រៀមក្នុងការការពារខ្លួន និងបូរណភាពទឹកដីក្នុងករណីមានការវាយប្រហារពីភាគីថៃ។
ជាមួយគ្នានេះ លោកបណ្ឌិត ឈត ប៊ុនថង អ្នកស្រាវជ្រាវ និងជាអ្នកជំនាញទស្សនវិជ្ជានៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា យល់ឃើញថា តាមរយៈការប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលជំហររបស់រដ្ឋាភិបាលមិនចង់បង្កើតសង្គ្រាមនេះ គឺដើម្បីបញ្ចៀសការបាត់បង់អាយុជីវិតកងទ័ពជួរមុខ ជនស៊ីវិល ការខូចខាតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ក៏ដូចជាធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារ និងសេដ្ឋកិច្ចជាតិ។ បើតាមលោកបណ្ឌិត ការធ្វើសង្គ្រាម គឺចាំបាច់ត្រូវចំណាយថវិការច្រើនទៅលើគ្រឿងសព្វាវុធ ហើយចំណងកាទូត ក៏ពិបាកស្ដារឡើងវិញផងដែរ ដែលកត្តានេះ អាចជះផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដល់អនាគតនៃប្រទេសទាំងពីរ។
សម្ដេចតេជោ ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាកម្ពុជា បានថ្លែងសារពិសេសពីកិច្ចប្រជុំព្រឹទ្ធសភានាថ្ងៃទី១៦ ខែមិថុនា ថា នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន នាពេលខាងមុខនេះ កម្ពុជា មិនចង់ឃើញសមាជិកអាស៊ានគាំទ្រកម្ពុជា ឱ្យធ្វើសង្គ្រាមជាមួយថៃ នោះទេ តែកម្ពុជា ចង់ឱ្យមានការគាំទ្រជំរុញឱ្យភាគីកម្ពុជា និងថៃ ដោះស្រាយគ្នាដោយសន្តិវិធី តាមរយៈយន្តការទ្វេភាគី និងតុលាការអន្តរជាតិ ICJ។ សម្ដេចតេជោ បានបញ្ជាក់ថា កម្ពុជា មិនមែនខ្វះអាវុធ ឬកម្លាំងដើម្បីវាយគ្នានោះទេ ប៉ុន្តែកម្ពុជា មិនចង់វាយអ្នកណាទាំងអស់ ហើយ ICJ ជាជម្រើសសន្តិភាពរបស់កម្ពុជា។
គួរបញ្ជាក់ថា ភាពតានតឹងដែលកំពុងបន្តកើតមាននៅតាមបណ្តោយព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ដែលបង្កឡើងដោយការប៉ះទង្គិចយោធានៅតំបន់មុំបី ដែលធ្វើឱ្យទាហានខ្មែរម្នាក់ពលីដោយសារទាហានថៃ បាញ់ប្រហារ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា បានធ្វើឱ្យជម្លោះព្រំដែនរីកកាន់តែធំដោយមិនទាន់មានដំណោះស្រាយច្បាស់លាស់នៅឡើយទេ ហើយនាយកដ្ឋានពាណិជ្ជកម្មបរទេសថៃ បានទទួលស្គាល់ថា ការបិទព្រំដែនជាមួយកម្ពុជា បានគំរាមកំហែងដល់សេដ្ឋកិច្ចថៃ ខណៈពាណិជ្ជកម្មឆ្លងដែនក៏រងសម្ពាធ៕
អត្ថបទ៖ ជា ម៉ារ៉ា
