តាមរយៈការសិក្សារួមគ្នាមួយ ដែលធ្វើឡើងដោយអង្គការសុខភាពពិភពលោក និង ប្រទេសចិនស្តីអំពី ប្រភពដើមដំបូងបំផុតនៃវីរុសកូរ៉ូណា ដែលបច្ចុប្បន្នគេស្គាល់ហៅឈ្មោះថា កូវីដ-១៩ បានសន្និដ្ឋានហើយថា វីរុសនេះកូរ៉ូណា ឬ កូវីដ១៩នេះ “ទំនងជាមិនបានលេចធ្លាយចេញពីមន្ទីរពិសោធន៍នៅទីក្រុងវូហានប្រទេសចិននោះទេ”។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយដោយសារព័ត៌មានអន្តរជាតិជាច្រើននាពេលថ្មីៗនេះ។
ការលើកឡើងដូចនេះ ធ្វើឡើងនៅក្នុងរបាយការណ៍ចុងក្រោយរបស់ក្រុមអ្នកជំនាញនៃអង្គការសុខភាពពិភពលោក ដែលបានចុះទៅស្រាវជ្រាវនៅក្រុងវូហានប្រទេសចិនកាលពីខែមករាកន្លងទៅ។ យ៉ាងណាមិញ របាយការណ៍នេះ មិនទាន់បានចេញជាផ្លូវការនោះទេ ប៉ុន្តែវាត្រូវបានសារព័ត៌មានធំៗជាច្រើនជុំវិញពិភពលោក យកមកចុះផ្សាយ ដោយទទួលបានពីប្រភពនៃមន្ត្រីរបស់អង្គការសុខភាពពិភពលោក។
តើអាមេរិក និងប្រទេសលោកខាងលិច យល់ឃើញយ៉ាងណាដែរ ចំពោះរបាយការណ៍នេះ?
ទោះបីមិនទាន់បានចេញជាផ្លូវការក្តី តែរបាយការណ៍នេះ ត្រូវបានប្រទេសធំៗជាង១៤ប្រទេសរួមមាន សហរដ្ឋអាមេរិក អូស្ត្រាលី ចក្រភពអង់គ្លេស កាណាដា និងរួមមានកូរ៉េខាងត្បូងជាដើម បង្ហាញការព្រួយបារម្ភដោយបានចេញលិខិតរួមគ្នាមួយភ្លាមៗ សំដែងការបារម្ភជុំវិញលទ្ធផលនេះ និងបានរិះគន់របាយការណ៍នេះថា «មានការពន្យារពេលយូរពេកទម្រាំតែអ្នកជំនាញបានចុះទៅស្រាវជ្រាវនៅក្នុងប្រទេសចិន ហើយដំណើរការនៃការស្រាវជ្រាវមិនមានភាពពេញលេញ និងខ្វះទិន្នន័យសំខាន់ៗច្រើន»
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួម ប្រទេសទាំង១៤បានអំពាវនាវឱ្យមាន«ដំណើរការស៊ើបអង្កេតឲ្យបាន ឆាប់រហ័សជាងនេះ ជាមួយនឹងប្រសិទ្ធភាព តម្លាភាពលើផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ និងភាពឯករាជ្យក្នុងការស៊ើបអង្កេត» ដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការវាយតម្លៃជាអន្តរជាតិ ក្នុងករណីមានការផ្ទុះឡើងជំងឺជាសកលម្តងទៀតនាពេលអនាគត។
យ៉ាងណាមិញ ប្រធានអង្គការសុខភាពពិភពលោក បានលើកឡើងថា ទោះបីសេណារីយ៉ូដែលថា មេរោគកូរ៉ូណាបានបែកធ្លាយចេញពីមន្ទីរពិសោធន៍នៅវូហានត្រូវបានអ្នកជំនាញច្រានចោលក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែវានៅតែតម្រូវឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតបន្ថែមទៀត ដែលទាមទារឲ្យមានការចូលរួមពីអ្នកជំនាញបំផុត។
គួរបញ្ជាក់ផងដែរថា មានសេណារីយ៉ូច្រើនទៀត ដែលបង្ហាញពីដើមកំណើតដំបូងនៃមេរោគកូរ៉ូណា ដែលអ្នកជំនាញបានបញ្ចូលទៅក្នុងរបាយការណ៍ស្រាវជ្រាវរបស់ WHO។ ក្នុងនោះរួមមាន សេណារីយ៉ូដែលថា សត្វប្រចៀវបានចម្លងមេរោគមកសត្វមួយផ្សេងទៀត មុននឹងឆ្លងមកដល់មនុស្ស ប៉ុន្តែ WHO មិនទាន់អាចសន្មត់បានជាក់ច្បាស់នៅឡើយទេថា សត្វដែលចម្លងបន្តមកមនុស្សជាសត្វអ្វី។
ទន្ទឹមនឹងនេះ អ្នកជំនាញក៏បានដាក់ការសង្ស័យថា កូវីដ-១៩ អាចឆ្លងចូលវូហានដំបូង និងចូលមកដល់ផ្សារលក់គ្រឿងសមុទ្រក្នុងក្រុងមួយនេះ តាមរយៈទំនិញចំណីអាហារកកនាំចូលពីបរទេស។ យ៉ាងណាមិញ មូលហេតុនេះ ត្រូវបានអ្នកជំនាញអះអាងថា មានភាគរយតិចណាស់ដែលអាចឆ្លងចូលមកតាមកញ្ចប់អាហារកក។ វាអាចមានអ្នកដែលឆ្លងមេរោគកូរ៉ូណាពីសត្វ ហើយទើបមកចម្លងនៅក្នុងផ្សារនេះក៏អាចថាបាន។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ យើងនឹងរង់ចាំមើលថា តើរបាយការណ៍ផ្លូវការ និងចុងក្រោយរបស់ WHO នឹងសន្មត់យ៉ាងណា? ហើយថា តើការស៊ើបអង្កេតបន្ថែមជុំវិញបញ្ហានេះនឹងត្រូវធ្វើឡើងទៀតដែរ ឫទេ?