រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាមេរិក លោក ឡយ អូស្ទីន ត្រូវបានគេរំពឹងថានឹងចូលរួមកិច្ចប្រជុំសន្តិសុខ សាងគ្រីឡា នៅប្រទេសសិង្ហបុរី ដែលគ្រោងនឹងចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃទី ២ ខែមិថុនា។ លោក លី ស៊ាងហ្វូ ក៏អាចមានវត្តមានផងដែរ ដោយសារប្រទេសចិនជាធម្មតាត្រូវបញ្ជូនរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិរបស់ខ្លួនទៅវេទិកានោះដែរ។
ប្រសិនបើមានជំនួបមែន នោះវានឹងក្លាយជាការពិភាក្សាលើកដំបូងរវាងប្រមុខការពារជាតិអាមេរិកនិងប្រមុខការពារជាតិចិន បើគិតចាប់តាំងពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ និងជាលើកដំបូងចាប់តាំងពីលោក លី ចូលកាន់តំណែងជារដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិចិនក្នុងខែមីនា។ លោក អូស្ទីន បានព្យាយាមទូរស័ព្ទទៅសមភាគីចិនជាច្រើនដងបន្ទាប់ពីសហរដ្ឋអាមេរិកបានបាញ់ទម្លាក់អ្វីដែលសង្ស័យថាជាបាឡុងចារកម្មចិនកាលពីខែកុម្ភៈ ប៉ុន្តែទីក្រុងប៉េកាំងបានបដិសេធ។
ទោះយ៉ាងណា លោក លី នៅតែស្ថិតក្រោមទណ្ឌកម្មដែលបានដាក់ចេញក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ ដោយរដ្ឋបាលលោក ដូណាល ត្រាំ ជុំវិញការទិញយន្តហោះយោធា និងបរិក្ខារប្រព័ន្ធកាំជ្រួចពីរុស្ស៊ី។ យោងតាមប្រភពដែលដឹងអំពីការពិភាក្សារវាងប្រទេសទាំងពីរ ប្រទេសចិនកំពុងជំរុញឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកដកទណ្ឌកម្មទាំងនេះចេញនៅមុនកិច្ចប្រជុំ សាងគ្រីឡា នៅសិង្ហបុរី។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិអាមេរិកបានប្រាប់កាសែត នីកេ កាលពីថ្ងៃពុធថា «រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិអាមេរិកអាចចូលរួមក្នុងកិច្ចពិភាក្សាជាមួយរដ្ឋមន្ដ្រីក្រសួងការពារជាតិនៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន លី ស៊ាងហ្វូ ទោះបីជាមានការដាក់ទណ្ឌកម្មលើលោក លី ក៏ដោយ»។ អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបាននិយាយថា «វាគឺជាការសម្រេចចិត្តរបស់ចិនទេ ក្នុងការមិនអើពើ បដិសេធ ឬលុបចោលសំណើជាច្រើនដងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក សម្រាប់ការទាក់ទងកម្រិតខ្ពស់នេះ»។ អ្នកនាំពាក្យបានបន្តថា «យើងសង្ឃឹមថា ប្រទេសចិននឹងទទួលស្គាល់សារៈសំខាន់នៃការបើកបណ្តាញទំនាក់ទំនងទាំងនោះ»។
ចំពោះលោក លីល ម័ររីស ដែលជាអ្នកស្រាវជ្រាវជាន់ខ្ពស់នៅមជ្ឈមណ្ឌលវិភាគកិច្ចការចិននៃវិទ្យាស្ថានគោលនយោបាយសង្គមអាស៊ី បាននិយាយថា ទណ្ឌកម្មគួរតែដកចេញ។ ប៉ុន្តែលោកបានបន្តថា៖ «ការដកទណ្ឌកម្មអាចនឹងមានការចូលរួមធ្វើអន្តរាគមន៍ពីសភាដែលមានភាពតឹងតែងចំពោះប្រទេសចិន។ ដូច្នេះវានឹងមានការលំបាកនិងជារឿងនយោបាយ»។
អត្ថបទគួរអាន
ទំនាក់ទំនងរវាងប្រទេសចិននិងសហរដ្ឋអាមេរិកបានធ្លាក់ចុះខ្លាំងនៅមួយរយៈចុងក្រោយនេះ រហូតដល់ផ្អាកជំនួបនានា ដោយសាររឿងជាច្រើន ចាប់ពីរឿងបាញ់ទម្លាក់បាឡុងចិន រឿងតៃវ៉ាន់ រឿងសន្តិសុខ ដល់រឿងសេដ្ឋកិច្ច ប៉ុន្តែភាគីទាំងពីរហាក់ដូចជាមានចេតនាធ្វើឱ្យជំនួបទ្វេភាគីកើតមានឡើងវិញ។ ជាក់ស្ដែង ទីប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក លោក ចេក ស៊ូល្លីវ៉ាន និងអ្នកការទូតកំពូលរបស់ចិន លោក វ៉ាង យី បានពិភាក្សាគ្នាអស់រយៈពេល ៨ ម៉ោង នៅឯទីក្រុងវីយែនកាលពីថ្ងៃពុធនិងថ្ងៃព្រហស្បតិ៍។
មន្ត្រីសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលបានរាយការណ៍ប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនបញ្ចេញឈ្មោះបាននិយាយថា លោក ស៊ូល្លីវ៉ាន និងលោក វ៉ាង បានយល់ព្រមរក្សាបណ្តាញទំនាក់ទំនងទៅវិញទៅមក ហើយថា លោក ស៊ូល្លីវ៉ាន បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនមិនស្វែងរកជម្លោះឬការប្រឈមមុខដាក់គ្នានោះទេ។ បើតាមមន្ត្រីដដែល លោក ស៊ូល្លីវ៉ាន់ និងលោក វ៉ាង មិនបានពិភាក្សាអំពីកាលបរិច្ឆេទសម្រាប់ដំណើរទស្សនកិច្ចទៅកាន់ទីក្រុងប៉េកាំងដែលបានកំណត់ធ្វើឡើងវិញសម្រាប់រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសអាមេរិក លោក អ៊ែនថូនី ប្លីងឃិន ទេ ដោយគ្រាន់តែនិយាយថា សេតវិមានរំពឹងថាភាគីទាំងពីរនឹងបន្តការទាក់ទងគ្នាថែមទៀត។
លើសពីនេះទៅទៀត បេសកជនទទួលបន្ទុកអាកាសធាតុរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក លោក ចន ឃើរី បាននិយាយកាលពីសប្តាហ៍មុនថា ប្រទេសចិនបានអញ្ជើញគាត់ឱ្យទៅធ្វើទស្សនកិច្ច «ក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លី» ហើយថាលោក បៃឌិន បានអនុញ្ញាតឱ្យលោកធ្វើដំណើរទៅចិន៕
