កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ានបានបិទបញ្ចប់ទៅហើយកាលពីថ្ងៃពុធទី២៣វិច្ឆិកា។ អំឡុងពេលថ្លែងសន្ទរកថាគន្លឹះ សម្តេចតេជោហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃកម្ពុជា គូសបញ្ជាក់អំពីបច្ចុប្បន្នភាពនៃការប្រជែងគ្នាខាងភូមិសាស្ត្រនយោបាយដែលកំពុងកើនឡើង និងភាពតានតឹងដាក់គ្នា។ សម្តេចអះអាងថា ការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក និងការសន្ទនាដោយស្មោះត្រង់ ជារឿងដែលមានសារៈសំខាន់បំផុត។
ដោយឡែក នៅចុងបញ្ចប់នៃកិច្ចប្រជុំ រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ាន និងអាស៊ានបូក បានចេញសេចក្តីប្រកាសរួមគ្នាមួយកត់សម្គាល់ពីបញ្ហាជាច្រើនដែលបាននិងកំពុងកើតឡើង។ ក្នុងនោះសេចក្តីប្រកាសរួម បានបញ្ជាក់សារជាថ្មីអំពីសារៈសំខាន់ នៃសេរីភាពនៃការធ្វើនាវាចរណ៍ និងជើងហោះហើរលើច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ និងនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលជាដែនទឹកកំពុងមានជម្លោះដ៏ស្មុគស្មាញ។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយដោយសារព័ត៌មានជប៉ុន Nikkei។
សេចក្តីប្រកាសដដែលក៏បានរំលឹកឡើងវិញនូវការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការលើកកម្ពស់ការចែករំលែកព័ត៌មាន និងអនុវត្តតាមក្រមប្រតិបត្តិសម្រាប់ការប្រឈមមុខដាក់គ្នាដែលមិនបានគ្រោងទុកនៅលើសមុទ្រ ដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃឧប្បត្តិហេតុនានា។
សេចក្តីប្រកាសដដែលនេះ ក៏បានជំរុញឱ្យប្រទេសជាសមាជិកកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ានបូក ជៀសវាង ពីព័ត៌មានមិនពិត និងឥទ្ធិពលហេតុផលនយោបាយ ហើយគូសបញ្ជាក់ម្តងហើយម្តងទៀតអំពីសារៈសំខាន់នៃការជឿទុកចិត្តគ្នាទៅវិញទៅមក។
ការសរសេររៀបរាប់បែបនេះធ្វើឡើង បន្ទាប់ពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិនកំពុងស្ថិតក្នុងសមរភូមិដណ្តើមឥទ្ធិពលដ៏ខ្លាំងក្លានៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក។ ជាមួយនឹងការប្រឈមមុខដាក់គ្នា នៅតែអាចកើតមាន ដូចជាការប៉ះទង្គិចគ្នាដោយចៃដន្យនៅច្រកសមុទ្រតៃវ៉ាន់ ឬសមុទ្រចិនខាងត្បូង ប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ បានអំពាវនាវឱ្យប្រទេសជម្លោះមានវិធានការបង្ការ និងបញ្ចៀសការប៉ះទង្គិច។
សូមជម្រាបថា កិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិអាស៊ានបូក (ADMM-Plus) ដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៅខេត្តសៀមរាប ជាធម្មតាមានតំណាងមកពី ១៨ ប្រទេសក្នុងនោះមាន សមាជិកទាំង ១០ នៃសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ បូកនឹងដៃគូសន្ទនាចំនួន៨ រួមមានសហរដ្ឋអាមេរិក ចិន កូរ៉េខាងត្បូង ជប៉ុន ឥណ្ឌា រុស្ស៊ី អូស្ត្រាលី និងណូវែលសេឡង់។ ប៉ុន្តែរដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិមីយ៉ាន់ម៉ា ត្រូវបានផាត់ចេញសម្រាប់កិច្ចប្រជុំលើកនេះ។
អត្ថបទគួរអាន
គួរបញ្ជាក់ដែរថា ប្រទេសចិនបាននិងកំពុងបង្កើនវត្តមានយោធារបស់ខ្លួនគួរកត់សម្គាល់នៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលកំពុងមានជម្លោះជាមួយប្រទេសសមាជិកអាស៊ានមួយចំនួនដូចជា វៀតណាម ហ្វីលីពីន ម៉ាឡេស៊ី និងព្រុយណេ។ ជាមួយគ្នានេះ មានការលើកឡើងមួយចំនួន ពិសេសសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលបង្ហាញក្តីបារម្ភថា ការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានារបស់កម្ពុជា ក្នុងមូលដ្ឋានទ័ពរាម គឺសំដៅបម្រើផលប្រយោជន៍ដល់កងទ័ពចិននៅក្នុងតំបន់សម្រាប់ថ្ងៃអនាគត។
ជុំវិញបញ្ហានេះភាគីចិនអំឡុងសន្និសីទសារព័ត៌មានរបស់អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិន បានប្រកាសច្បាស់ៗថា ចិនទទួលស្គាល់ពីការជួយកម្ពុជាក្នុងការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម។ ប៉ុន្ដែ ចិនសង្កត់ធ្ងន់ថា ការបន្តពង្រឹងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅមូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹកដោយមានជំនួយពីចិននេះ នឹងជួយឱ្យកងទ័ពជើងទឹកកម្ពុជា ការពារផលប្រយោជន៍ដែនសមុទ្រជាតិកម្ពុជាខ្លួនឯងតែប៉ុណ្ណោះ។ គម្រោងនេះ គឺស្របទៅតាមច្បាប់ក្នុងស្រុកនៃប្រទេសទាំងពីរ និងជាមួយច្បាប់អន្តរជាតិផងដែរ។ ជាងនេះទៅទៀតភាគីចិនបានគូសបញ្ជាក់ថា ការអភិវឌ្ឍនៅរាម មិនមានគោលដៅប្រឆាំងនឹងប្រទេសណាមួយឡើយ។ នេះបើតាមការចុះផ្សាយដោយកាសែត Hindustan Times របស់ឥណ្ឌាជាភាសាអង់គ្លេស៕
