កាប្រមូលផលស្វាយកែរមៀត សម្រាប់ខែតុលា ដល់ខែកុម្ភៈ ដែលជាការប្រមូលផលស្វាយខុសរដូវនៅឆ្នាំនេះ បាននិងកំពុងប្រឈមនឹងការធ្លាក់ចុះនៃចំនួនទិន្នផលសម្រាប់ការនាំចេញ ខណៈដែលការផលិតកំពុងជួបនឹងបញ្ហាអាកាសធាតុ និង ការញ៉ាំញីពីសំណាក់ពពួកសត្វចង្រៃជាដើម។
លោក តាន់ មុនីវណ្ណ អគ្គនាយករងក្រុមហ៊ុនម៉ុង ឫទ្ធី គ្រុប ដែលមានដាំដុះ និងនាំចេញស្វាយទៅកាន់ទីផ្សារបរទេសជាច្រើន បានលើកឡើងថា រហូតមកទល់ពេលនេះ ទីផ្សារក្រៅប្រទេសសម្រាប់ការនាំចេញស្វារបស់កម្ពុជាបាននិងកំពុងមានវិសាលភាពកាន់តែប្រសើរ។ តួយ៉ាង កាលពីពេលថ្មីៗនេះ ស្វាយកម្ពុជា អាចនាំចេញទៅកាន់អឺរ៉ុប និងបារាំងជាដើម។
ទោះយ៉ាងណា លោកលើកឡើងថា បញ្ហាអាកាសធាតុនៅឆ្នាំនេះ បានធ្វើឲ្យទិន្នផលស្វាយហាក់មិនសូវមានភាពល្អប្រសើរប៉ុន្មានទេ ដោយសារបញ្ហាភ្លៀងធ្លាក់ច្រើន។ យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកថា ក្រុមហ៊ុនម៉ុង ឫទ្ធីបានដាក់គោលដៅនាំចេញស្វាយនៅឆ្នាំនេះ ឲ្យបានលើសពីឆ្នាំមុន ហើយក៏សង្ឃឹមថា នៅរដូវប្រមូលផលក្នុងរដូវនៅដើមឆ្នាំក្រោយនេះ នឹងទទួលបានទិន្នផលល្អឡើងវិញ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ លោក អ៊ីន ឆៃវ៉ាន់ ប្រធានសមាគមស្វាយខេត្តកំពង់ស្ពឺបានឡើងដែរថា ការនាំចេញស្វាយកែវរមៀត ក្នុងការប្រមូលផលខុសរដូវនៅឆ្នាំរបស់សមាគម ទើបតែមានជាង២០០០តោនប៉ុណ្ណោះ គឺមានចំនួនតិចតួច បើធៀបនឹងការនាំចេញកាលពីឆ្នាំមុន ដោយសារតែការផលិតត្រូវជួបនឹងបញ្ហាអាកាសធាតុ និងការកើតមានសត្វល្អិតចង្រៃជាដើម។
លោកបន្ថែមថា តម្លៃស្វាយខុសរដូវដែលសមាគមលក់ចេញនៅឆ្នាំនេះ មានតម្លៃប្រមាណ២៥០០រៀល ដែលតម្លៃនេះមានប្រហាក់ប្រហែលទៅនឹងឆ្នាំមុនដែរ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ បញ្ហាអាកាធាតុនេះក៏បានធ្វើឲ្យការផលិតស្វាយរបស់ប្រជាកសិករ មិនអាចឆ្លើយតបទៅនឹងការបញ្ជាទិញ របស់ក្រុមហ៊ុននាំចេញនោះឡើយ ពោលគឺគិតមកទល់ពេលនេះ មានម្ចាស់ចម្ការស្វាយមួយចំនួនមិនមានស្វាយបេះលក់ទៅឲ្យក្រុមហ៊ុននោះឡើយ។ តែយ៉ាងណា លោកសង្ឃឹមថាការប្រមូលផលស្វាយក្នុងរដូវនៅខែមីនា ដល់ខែឧសភាខាងមុខនេះ អាចនឹងមានការកើនឡើងទិន្នផលឡើងវិញ។
ប្រធានសមាគស្វាយខេត្តកំពង់ស្ពឺដដែលនេះ បានឲ្យដឹងទៀតថា ការនាំចេញស្វាយនៅវគ្គប្រមូលផលខុសរដូវនៅឆ្នាំនេះ បើរួមបញ្ជូលទាំងទិន្នផលស្វាយរបស់សមាគម និងក្រុមហ៊ុនផ្សេងទៀត មានប្រមាណតែ៥ម៉ឺនតោនប៉ុណ្ណោះ ខណៈដែលកាលពីគ្រាដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំទៅ បាននាំចេញរហូតដល់ជិត១០ម៉ឺនតោនឯណោះ។ លោកបន្ថែមទៀតថា ទីផ្សារនាំចេញស្វាយរបស់សមាគស្វាយខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដែលមានសមាជិកជាង ២០០គ្រួសារ និងផ្ទៃដីជាង១ម៉ឺនហិកតានេះ មានដូចជា វៀតណាម ថៃ និងចិន ដែលប្រទេសទាំងនេះ ងាយស្រួលក្នុងការនាំផ្លែស្វាយចេញទៅ ដោយមិនតម្រូវឲ្យមានការត្រួតពិនិត្យ ភូតគាមអនាម័យខ្លាំងពេក ដូចទីផ្សារទៅអឺរ៉ុប កូរ៉េ និងបារាំងនោះទេ។
លោក អ៊ី ឆៃវ៉ាន់ បានគូសបញ្ជាក់ថា ជាទូទៅប្រទេសវៀតណាម និងថៃ មានការបញ្ចាទិញស្វាយពីកម្ពុជាច្រើនណាស់ ពោលគឺ ផលិតផលកែច្នៃ ពីផ្លែស្វាយរបស់ប្រទេសនេះ មាន៨០%ហើយជាស្វាយដែលបាននាំចូលពីកម្ពុជា។ ពិសេស ប្រជាជនថៃ ចូលចិត្តទទួលទានផ្លែស្វាយកែវរមៀតពីកម្ពុជា ជាជាងផ្លែស្វាយក្នុងស្រុកថៃ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកថា នៅពេលដែលការផលិតស្វាយរបស់ប្រទេសជិតខាងកម្ពុជាទាំងពីរមានការជន់ជោរ នោះពួកគេតែងតែបិតច្រកទីផ្សារមិនឲ្យស្វាយពីកម្ពុជានាំចូលទៅនោះទេ ពោលគឺទាល់តែពួកគេលក់ស្វាយក្នុងស្រុករបស់ខ្លួនអស់ទើបបើកឲ្យស្វាយពីកម្ពុជានាំចូលត្រឡប់ទៅវិញ។ ដូច្នេះហើយ ទើបកាលពីពេលកន្លងទៅយើងឃើញកសិករម្ចាស់ចម្ការស្វាយ ជួបវិបត្តិទីផ្សារ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក អ៊ី ឆៃវ៉ាន់ បានស្នើឲ្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ធ្វើយ៉ាងណាជួយសម្រួលដល់ការងារទាក់ទងនឹងស្ដង់ដារភូតគាមអនាម័យនេះ ដើម្បីពង្រីកទីផ្សារនាំចេញទៅបណ្ដាប្រទេសធំៗដោយផ្ទាល់ ជាជាងពឹងផ្អែកតែលើប្រទេសជិតខាង។
គួរបញ្ជាក់ដែរថា កាលពីពេលថ្មីៗនេះ រដ្ឋាភិបាលប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូងក៏ទើបបានជួបជាមួយនឹងថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជា និងសន្យានាំចូលស្វាយកែច្នៃពីប្រទេសកម្ពុជាចាប់ឆ្នាំ ២០១៨ ខាងមុខតទៅ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ បើតាមអ្នកជំនាញបានអះអាងថា ការនាំចេញផ្លែស្វាយទុំកែច្នៃទៅកាន់ប្រទេសកូរ៉េនេះ មិនមែនងាយស្រួលប៉ុន្មាននោះទេ ព្រោះថា វាទាមទារឲ្យមានការបំពេញលក្ខខ័ណ្ឌភូតគាមអនាម័យ និង ស្តងដារគុណភាព ជាច្រើនយ៉ាងផងដែរ។ដោយឡែក កាលពីពេលថ្មីៗនេះដែរ វៀតណាម ក៏ទើបតែទទួលបានសិទ្ធនាំចេញស្វាយទៅកាន់ទីផ្សារសហរដ្ឋអាមេរិកផងដេរ ដោយនឹងត្រូវចាប់ផ្ដើមឡើងចាប់ពីថ្ងៃទី២៩ ខែធ្នូនេះតទៅ៕