តើកម្ពុជាមានការប្រុងជើងការបែបណា ដើម្បីចាកចេញពីប្រទេសមានការអភិវឌ្ឍតិចតួច?

តើកម្ពុជាបានប្រុងជើងការបែបណា ក្នុងការចាកចេញពីប្រទេសមានការអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច?

ឯកឧត្តម មាស សុខសេនសាន រដ្ឋលេខាធិការ និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ បានបញ្ជាក់ប្រាប់សារព័ត៌មានឌីជីថល ខេមបូណូមីសថា សម្រាប់កម្ពុជាការចាកចេញពីប្រទេសដែលមានការអភិវឌ្ឍ​តិចតួច អាចបង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់លើការនាំចេញ តាមរយៈការបាត់បង់នូវប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធលើការនាំចេញ ដូចជាប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធទូទៅ GSP និងភាពអនុគ្រោះលក្ខខណ្ឌនៃវិធានដើមកំណើត(Rule of Origin)។

ក្នុងនោះវិស័យដែរ ផលិតស្បែកជើង និងផលិតផលធ្វើដំណើរ ដែលពឹងផ្អែកលើការអនុគ្រោះពន្ធសម្រាប់ការនាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារមួយចំនួន ជាពិសេសសហរដ្ឋអាម៉េរិក និងអឺរ៉ុប អាចប្រឈមនឹងផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដោយផ្ទាល់។ យ៉ាងណាមិញ ផលប៉ះពាល់អាចនឹងមិនមានទំហំធំនោះទេ ពោលគឺស្ថិតក្នុងកម្រិតអាចគ្រប់គ្រងបាន ដោយហេតុថា ការចាកចេញនេះនឹងត្រូវធ្វើឡើងជាដំណាក់កាល ក្រោមយន្តការ និងយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងការចាកចេញប្រកបដោយភាពរលូនដែលសម្របសម្រួល ដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ។

ការណ៍នេះ អនុញ្ញាតកម្ពុជា អាចរៀបខ្លួនបានល្អ ក្នុងការកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់ជាអវិជ្ជមានឱ្យបានក្នុងកម្រិតអតិបរមា តាមរយៈការអនុវត្តគោលនយោបាយចាំបាច់មួយចំនួន ដែលអាចឈានដល់ការសម្រេចបាននូវការធ្វើពិពិធកម្ម និងលើកកម្ពស់ភាពធន់ និងភាពប្រកួតប្រជែងនៃសេដ្ឋកិច្ចជារួម និងតាមវិស័យ។ ជាក់ស្ដែង ការនាំចេញលើផលិតផលផ្សេងក្រៅពីផលិតផលកាត់ដេរ រួមមាន គ្រឿងបង្គុំអេឡិចត្រូនិក សូឡា សំបកកង់ និងកង់ រំពឹងថានឹងមានផលប៉ះពាល់តិចតួចបំផុត ជាពិសេសសម្រាប់ក្រុមហ៊ុនជប៉ុន ដែលមានការវិនិយោគ និងការនាំចេញច្រើនក្នុងវិស័យនេះ។

បើតាមមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រូបនេះ បើទោះបីការចាកចេញរបស់កម្ពុជាពីប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច អាចបង្កជាបញ្ហាប្រឈមមួយចំនួន ជាពិសេសលើទិដ្ឋភាពពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ ជំនួយអភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវការ និងសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចក៏ពិតមែន ប៉ុន្តែការចាកចេញនេះ នឹងមិនមានផលប៉ះពាល់ធំដុំដល់ការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិឡើយ ដោយសារប្រទេសនីមួយៗ តែងតែទទួលបាននូវរយៈពេលអនុគ្រោះ សមស្របមួយ បន្ទាប់ពីការចាកចេញ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត វិស័យឯកជននៅកម្ពុជាក៏បាននិងកំពុងត្រៀមខ្លួន ដើម្បីប្រឈមនឹងបញ្ហាទាំងនោះជាមួយនឹងការគាំទ្រផ្នែកគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលជាមួយគ្នា​។ តាមរយៈការសិក្សារបស់កម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍អង្គការសហប្រជាជាតិ(UNDP) ក៏បានបង្ហាញដែរថា ការចាកចេញរបស់កម្ពុជាពីប្រទេសមានការអភិវឌ្ឍ​តិចតួចនេះមិនបានធ្វើឲ្យផលប៉ះពាល់ដល់ការនាំចេញទៅទីផ្សារអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជា នៅក្នុងទំហំធំនោះឡើយ។

បើទោះជាបែបនេះក្ដី ដើម្បីធានាការចាកចេញប្រកបដោយភាពរលូន និងចីរភាពពីឋានៈប្រទេសមានការអភិវឌ្ឍតិចតួច កម្ពុជាបានត្រៀមខ្លួនយ៉ាងគត់មុត ក្នុងការទប់ទល់នឹងបញ្ហា និងហានិភ័យនានា។ ជាក់ស្ដែង ក្រសួងផែនការបានសហការជាមួយកម្មវិធីអភិវឌ្ឍន៍អង្គការសហប្រជាជាតិវាយតម្លៃស៊ីជម្រៅលើយុទ្ធសាស្ត្រនៃដំណើរការ ក្នុងការចាកចេញពីឋានៈប្រទេសមានការអភិវឌ្ឍតិចតួចរបស់កម្ពុជា ប្រកបដោយភាពរលូន តាមរយៈការដាក់របាំងការពារ ឬបញ្ចៀសផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានពីការផ្លាស់ប្តូរភ្លាមៗ ឬដោយគំហុគនៃរបបពាណិជ្ជកម្ម។ កិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជា នាពេលកន្លងមក ជាពិសេសក្នុងក្របខណ្ឌនៃការធ្វើសមាសហរណកម្មរវាងអាស៊ាន និងដៃគូ រួមមាន ជប៉ុន កូរ៉េ និងចិន ក៏ដូចជា ក្របខណ្ឌពាណិជ្ជកម្មសេរីទ្វេភាគីរបស់កម្ពុជាកន្លងមក មានគោលបំណងជំរុញការធ្វើពិពិធកម្មនាំចេញ និងរក្សាមូលដ្ឋានពាណិជកម្ម និងការពារការធ្លាក់ចុះដោយគំហុគនៃទំហំពាណិជ្ជកម្ម បណ្តាលមកពីការប្រែប្រួលនៃរបបពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ។

ស្របពេលគ្នានេះ គោលនយោបាយគន្លឹះមួយចំនួនត្រូវបានដាក់ចេញ ដើម្បីរួមចំណែកក្នុងដំណើរការចាកចេញពីប្រទេសមានការអភិវឌ្ឍតិចតួចរបស់កម្ពុជា មានជាអាទិ៍៖ ពន្លឿន និងពង្រីកការធ្វើពិពិធកម្មផលិតផលនាំចេញ និងទីផ្សារនាំចេញ តាមប្រព័ន្ធអនុគ្រោះ តាមរយៈការចរចាបង្កើតកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី ទាំងក្នុងក្របខ័ណ្ឌទ្វេភាគី និងអាស៊ាន បន្ថែមពីលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីដែលមានស្រាប់។ លើសពីនោះ ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ក៏បន្តពង្រឹងយន្តការផ្សព្វផ្សាយអំពីអត្ថប្រយោជន៍នៃការអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីដល់តួអង្គពាក់ព័ន្ធឱ្យកាន់តែទូលំទូលាយ សំដៅទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ពីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះ ដែលមានលក្ខណៈប្រាកដប្រជា និងអចិន្ត្រៃយ៍ ប្រើប្រាស់ និងទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ជាអតិបរមាពីយន្តការ GSP ដែលបណ្តាប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍ផ្តល់ជូនប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍ តាមរយៈការចរចាយកយន្តការមួយដែលមានលក្ខណៈសមស្របសម្រាប់ស្ថានភាពតាមរយៈការជំរុញការអភិវឌ្ឍន៍។ ពន្លឿនការធ្វើពិពិធកម្មសេដ្ឋកិច្ច និងបន្តលើកកម្ពស់ភាពច្នៃប្រឌិតឧស្សាហកម្មថ្មីៗ ដូចជាទេសចរណ៍ដែលមានតម្លៃបន្ថែមខ្ពស់ សេដ្ឋកិច្ចឌីជីថល,សេដ្ឋកិច្ចផ្នែកថែទាំ និងសេដ្ឋកិច្ចបៃតង ជាដើម។ ជំរុញការលើកទឹកចិត្តដល់ការវិនិយោគ ជាពិសេសទៅលើហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងការវិនិយោគលើការកសាងមូលដ្ឋានមូលធនមនុស្ស លើកកម្ពស់វិស័យវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងពង្រឹងការអភិវឌ្ឍជនបទ ដោយពង្រឹងគ្រប់វិស័យទាំងអស់ក្នុងការអភិវឌ្ឍជនបទ និងជម្រុញការផ្តល់ការគាំទ្រ និងការពារដល់ជនងាយរងគ្រោះ ពោលគឺ បន្តពង្រីក និងពង្រឹងប្រព័ន្ធគាំពារសង្គម និងសំណាញ់សុវត្ថិភាពសង្គម។

សូមបញ្ជាក់ថា ផលប៉ះពាល់ដល់សកម្មភាពពាណិជ្ជកម្មអន្តរជាតិ អាស្រ័យទៅលើលក្ខណៈជាក់លាក់របស់ប្រទេសនីមួយៗ ហើយកម្រិតនៃផលប៉ះពាល់បន្ទាប់ពីបាត់បង់ឋានៈជាប្រទេសមានការអភិវឌ្ឍន៍តិចតួច អាស្រ័យលើរចនាសម្ព័ន្ធនាំចេញ (ប្រភេទផលិតផលនាំចេញ និងទីផ្សារនាំចេញ) ការរៀបចំពាណិជ្ជកម្ម កម្រិតនៃភាពអនុគ្រោះដែលធ្លាប់តែទទួលបាន និងកម្រិតនៃការធ្វើសមាហរណកម្មក្នុងពាណិជ្ជកម្មសកល ជាដើម។ បន្ទាប់ពីការចាកចេញ ប្រទេសទាំងនោះនឹងបាត់បង់ភាពអនុគ្រោះពិសេស ដែលស្ថិតក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក (WTO) និងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីដែលខ្លួនជាហត្ថលេខី បន្ថែមលើភាពអនុគ្រោះនៃការផ្សារភ្ជាប់ទៅទីផ្សារ។ ជាងនេះទៀត ប្រទេសទាំងនោះ ក៏នឹងប្រឈមជាមួយនឹងការបាត់បង់ភាពអនុគ្រោះក្នុងទីផ្សារបណ្តប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍មួយចំនួន ពោលគឺការលុបចេញនូវភាពអនុគ្រោះផ្នែកអត្រាពន្ធនាំចូល និងភាពអនុគ្រោះលក្ខខណ្ឌនៃវិធានដើមកំណើតជាដើម៕