បើយើងមើលទៅលើតាមការព្យាកររបស់ស្ថាប័នស្រាវជ្រាវអន្តរជាតិដ៏ល្បីមួយរបស់ពិភពលោក ឈ្មោះថា Fixt Solutions បានព្យាករថា នៅឆ្នាំ២០២១នេះ សេដ្ឋកិច្ចរបស់អាហ្វហ្កានីស្ថាននឹងដាំក្បាលចុះដល់ទៅ ២០% ខណៈនៅឆ្នាំ២០២០ អំឡុងពេលមានមេរោគកូវីដ-១៩រាតត្បាត សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសដែលមានសង្គ្រាមរ៉ាំរ៉ៃ មួយនេះ បានធ្លាក់ចុះ២%ផងដែរ។
សេដ្ឋកិច្ចអាហ្វហ្កានីស្ថាន ធ្លាប់ត្រូវបានអង្គការមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិ IMF ធ្លាប់ព្យាករថា នឹងកើនដល់ ២,៧% នៅឆ្នាំ២០២១នេះ ត្រូវបានរលាយសូន្យដូចអំបិលត្រូវទឹក បន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលប្រទេសនេះ បានដួលរលំដោយសារការប្រយុទ្ធច្បាមយកអំណាចដោយកម្លាំងទ័ពពីសំណាក់ក្រុមឧទាមតាលីបង់។ ជាក់ស្ដែង កាលពីចុងសប្ដាហ៍មុននេះ ស្ថាប័នស្រាវជ្រាវអន្តរជាតិ Fitch Solutions បានព្យាករថា សេដ្ឋកិច្ចអាហ្វហ្កានីស្ថាន អាចនឹងដាំក្បាលចុះខ្លាំងដល់ទៅ ២០%ឯណោះនៅឆ្នាំ២០២១នេះ។
អត្ថបទទាក់ទង
អ្វីដែលសំខាន់នោះ លំហូរនៃប្រាក់បញ្ញើពីពលករចំណាកស្រុកនាពេលអនាគត និងជំនួយអន្តរជាតិសម្រាប់អាហ្វហ្កានីស្ថាន ដែលធ្លាប់តែបានពឹងផ្អែកខ្លាំងដើម្បីជំរុញការលូតលាស់សេដ្ឋកិច្ចនោះ កំពុងស្ថិតនៅក្នុងភាពមិនប្រាកដប្រជានៅឡើយទេ។ កាលពីឆ្នាំ២០២០ ប្រាក់បញ្ញើពីពលករចំណាកស្រុករបស់អាហ្វហ្កានីស្ថានមានដល់ទៅ ៧៨៩លានដុល្លារអាមេរិក ប្រហែល៤% នៃទំហំ GDP ប្រទេសនេះ។ នេះបើតាមធនាគារពិភពលោកដូច្នេះ។
បើតាមធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី ADB បានបង្ហាញថា មានប្រហែល ២ភាគ៣ នៃប្រជាជនសរុបនៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន គឺរស់នៅក្រោមបន្ទាត់ភាពក្រីក្រ ដែលអាចរកចំណូលបានតិចជាង ១ដុល្លារ៩០សេនប៉ុណ្ណោះនៅក្នុងមួយថ្ងៃ។
តើអាហ្វហ្កានីស្ថានមានពាណិជ្ជកម្ម និង មានធនធានអ្វីខ្លះដើម្បីទ្រទ្រង់សេដ្ឋកិច្ច?
យើងឃើញថា កសិកម្មគឺជាប្រភពធនធាននៃប្រាក់ចំណូលសំខាន់បំផុតសម្រាប់ប្រជាជនអាហ្វហ្កានីស្ថាន និង ជាផលិតផលចម្បងសម្រាប់ការនាំចេញរបស់ប្រទេសនេះ។
តាមទិន្នន័យពីអង្គការពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក នៅក្នុងឆ្នាំ២០២០ ការនាំចេញទំនិញរបស់អាហ្វហ្កានីស្ថាន មានជាង៧៨០លានដុល្លារអាមេរិក ធ្លាក់ចុះប្រហែល១០% ធៀបនឹងឆ្នាំ២០១៩។ ផ្លែឈើក្រៀម គ្រាប់ធញ្ញជាតិ និង ឱសថបុរាណ គឺជាផលិតផលសំខាន់សម្រាប់ការនាំចេញរបស់អាហ្វហ្គានីស្ថាន ដោយការនាំចេញភាគច្រើនទៅប្រទេសឥណ្ឌា និង ប៉ាគីស្ថាន។ ប៉ុន្ដែ អាហ្វហ្កានីស្ថានក៏មានការនាំចូលយ៉ាងច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់មកវិញដែរ ដូចជាប្រេង ចំណីអាហារ និង គ្រឿងម៉ាស៊ីន ដែលវាបានធ្វើឲ្យប្រទេសនេះ មានឱនភាពពាណិជ្ជកម្មធំផងដែរ។
ក្រៅពីនេះ អាហ្វហ្កានីស្ថាន បានគ្របដណ្ដប់លើមុខជំនួញ អាភៀន និង ហេរ៉ូអ៊ីនសកលលោក ដែលវាជាប្រភពចំណូលតែមួយគត់សម្រាប់កសិករក្រីក្រជាច្រើន ហើយវាក៏ជាប្រយោជន៍ដល់ពួកតាលីបង់ ដែលតែងតែជំរិតទារពន្ធ ការយកថ្លៃលើការជួញដូរ និង ចូលរួមការដាំដុះ និង ផលិតជាដើម។
ការិយាល័យឱសថ និង ឧក្រិដកម្មអាមេរិក បានធ្វើការប៉ាន់ប្រមាណថា មានជាង ៨០% នៃការផ្គត់ផ្គង់អាភៀន និង ហេរ៉ូអ៊ីន គឺមានប្រភពចេញពីអាហ្វហ្កានីស្ថាន។ កាលពីឆ្នាំ២០១៧ ផលិតកម្មអាភៀនរបស់ប្រទេសនេះ គឺមានដល់ទៅ ៧% នៃ ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប GDP។
ប្រទេសជោគជាំដោយភ្លើងសង្គ្រាមមួយនេះ ក៏មានធនធានរ៉ែដែលមានតម្លៃដល់ទៅ ១ទ្រីលានដុល្លារអាមេរិក ដូចជា រ៉ែដែក ស្ពាន់ មាស និង សាធាតុលីចូម ដែលប្រើសម្រាប់ការផលិតអាគុយរថយន្ដអគ្គិសនីជាដើម។ នេះបើតាមការសិក្សាមួយរបស់មន្ទីរបញ្ចកោណអាមេរិក។
រ៉ែទាំងអស់នេះ ត្រូវបានគេរំពឹងថា នឹងអាចស្រូបទាញប្រទេសធំៗចូលទៅវិនិយោគរុករក ដូចជាប្រទេសចិនជាដើម ដើម្បីធ្វើជាធនធានសម្រាប់ការជំរុញសេដ្ឋកិច្ចរបស់អាហ្វហ្កានីស្ថាន។
អាហ្វហ្កានីស្ថានមានបំណុលតិច តែហានិភ័យខ្ពស់់
បើទោះបីជាប្រទេសនេះ ស្ថិតក្នុងចំណោមប្រទេសមានកម្រិតបំណុលទាបបំផុតក្នុងពិភពលោកក៏ដោយ ប៉ុន្ដែ វានៅតែមានហានិភ័យខ្ពស់ សូម្បីតែមុនពេលមានភាពចលាចលមកម្ល៉េះ។ ហេតុអ្វី ក៏បំណុលទាបតែហានិភ័យមានខ្ពស់យ៉ាងដូច្នេះ? នោះក៏ព្រោះតែប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន មានការពឹងផ្អែកខ្លាំងទៅលើប្រាក់ជំនួយ និង កម្ចីសម្បទាន។ យ៉ាងណាមិញ ថ្មីៗនេះដែរ IMF ទើបតែបានសម្រេចបិទខ្ទប់សិទ្ធិរបស់ប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថានពីការដកយកប្រាក់មូលនិធិរបស់ IMF ប្រមាណ ៤៤០លានដុល្លារអាមេរិកផងដែរ ដោយសារតែភាពមិនច្បាស់លាស់នៃក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំរដ្ឋ។
ស្ដុកបំណុលក្រៅប្រទេសរបស់អាហ្វហ្កានីស្ថានត្រូវបាន IMF ព្យាករកាលពីខែមិថុនាឆ្នាំ២០២១នេះ នឹងកើនដល់១ពាន់៧រយលានដុល្លារអាមេរិក ប្រហែល៨,៦% នៃ GDP។
រូបិយវត្ថុ និងអតិផរណាក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថានកំពុងរងសម្ពាធកាន់តែខ្លាំង
រូបិយវត្ថុអាហ្វហ្កានីស្ថាន បានចុះខ្សោយជិត៦% នៅក្នុងសប្ដាហ៍មុននេះ ដោយសារតែមានក្ដីរំពឹងថា ប្រាក់ដុល្លារមានការខ្វះខាតនៅលើទីផ្សារ បន្ទាប់ពីមានការរាយការណ៍ថា មានការបញ្ចូនចេញប្រាក់ដុល្លារទៅក្រៅប្រទេស ខណៈដែលរូបិយវត្ថុបម្រុងទុករបស់ប្រទេស ដែលមាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក និង IMF គឺក្រុមតាលីបង់មិនអាចយកមកបាននោះទេ។ មួយវិញទៀត ទេសាភិបាលធនាគារកណ្ដាលរបស់ប្រទេសនេះ ក៏បានរត់ចោលប្រទេសបាត់ស្រមោលផងដែរ ដែលវាបាននិងកំពុងដាក់សម្ពាធលើវិស័យហិរញ្ញវត្ថុកាន់តែខ្លាំងឡើង។
IMF រំពឹងទុកថា ចំពោះការកើនឡើងអតិផរណា ៥,៨% នៅក្នុងឆ្នាំ២០២១ អាចនឹងធ្វើឲ្យមានការផ្លាស់ប្ដូរប្រចាំឆ្នាំដ៏ធំបំផុត គិតតាំងពីឆ្នាំ២០១៣មក។ ប៉ុន្ដែ ជាមួយនឹងការចុះទន់ខ្សោយនៃរូបិយបណ្ណរបស់ខ្លួន និងការមានផលរំខានផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម នៅគ្រាដែលក្រុមតាលីបង់ក្ដោបក្ដាប់អំណាចនោះ វានឹងធ្វើឲ្យមានការកើនឡើងអតិផរណាលើស៨% ពោលគឺលើសពីអ្វីដែលធនាគារកណ្ដាលប្រទេសនេះ ធ្លាប់បានគ្រោងទុកទៅទៀត។
សូមបញ្ជាក់ថា មកទល់ពេលនេះ យើងមិនទាន់ដឹងថា តើជោគវាសនារបស់ប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាននឹងក្លាយទៅជាយ៉ាងណានៅឡើយទេ បើទោះបីជា ថ្មីៗនេះ ក្រុមមេដឹកនាំតាលីបង់ចេញមុខប្រកាសអំពីការបន្ធូរបន្ថយច្បាប់មួយចំនួនក៏ដោយចុះ ប៉ុន្ដែ ប្រជាជនអាហ្វហ្កានីស្ថានភាគច្រើននៅតែមិនទុកចិត្តក្រុមឧទាមនេះនៅឡើយទេ ត្បិតថា កាលពីមុនក្រុមនេះ ធ្លាប់នៅក្ដោបក្ដាប់អំណាចកាលពីជាង២០ឆ្នាំមុន មានការអនុវត្តច្បាប់យ៉ាងឃោរឃៅ ពិសេសការដាក់វិន័យតឹងរឹងបំផុតចំពោះមនុស្សស្រី៕
None
