មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រូបនេះអះអាងថា RCEP មានសក្តានុពលនឹងក្លាយទៅជាប្រភពនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំទៅមុខទៀតផងដែរ។ ដើម្បីអាចសម្រេចបានតាមផែនការ តើកម្ពុជាត្រូវពង្រឹងខ្លួនយ៉ាងណាខ្លះដើម្បីអាចបង្កើនប្រសិទ្ធភាពនាំចេញរបស់ខ្លួនទៅកាន់ទីផ្សារ RCEP ឲ្យកាន់តែល្អប្រសើរនាពេលអនាគត?
នៅក្នុងបទបាឋកថាក្រោមប្រធានបទ«កិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយក្នុងតំបន់៖ ទិដ្ឋភាពភូមិសាស្ត្រនយោបាយ និងភូមិសាស្រ្តសេដ្ឋកិច្ច» នាថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ ឯកឧត្តមសាស្រ្តាចារ្យបណ្ឌិតសភាចារ្យ សុក ស៊ីផាន់ណា ទេសរដ្ឋមន្រ្តីទទួលបន្ទុកបេសកកម្មពិសេស បានគូសបញ្ជាក់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងអាសិប-RCEP គឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងដ៏សំខាន់មួយបន្ទាប់ពី «កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក(WTA) និងមានវិសាលភាពពាណិជ្ជកម្មធំបំផុតក្នុងតំបន់អាស៊ាន។ សម្រាប់កម្ពុជា RCEP នឹងក្លាយជាទីផ្សារសំខាន់មួយនាពេលអនាគត ហើយតាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងនេះវានឹងក្លាយទៅជាប្រភពនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំខាងមុខ។
យ៉ាងណាមិញ ដើម្បីឱ្យឲ្យការនាំចេញរបស់កម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារសេរី ដែលមានសមាជិកសរុបចំនួន១៥ ប្រទេសនេះ អាចសម្រេចបានកំណើនខ្ពស់នោះ ឯកឧត្តម សុក ស៊ីផាន់ណា អះអាងថា កម្ពុជាត្រូវតែពង្រឹងលើសមត្ថភាពផលិតកម្មរបស់ខ្លួនឱ្យកាន់តែរឹងមាំបន្ថែមទៀត ដ្បិតកម្ពុជាគឺជាប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចសេរី ដូច្នេះកម្ពុជាក៏មានលំហូរទំនិញពីខាងក្រៅចូលមកវិញច្រើនផងដែរ។ ក្នុងន័យនេះឯកឧត្តមសង្កត់ធ្ងន់ថា ការពង្រឹងនូវសម្ថតភាពផលិតកម្មឱ្យបានរឹងមាំ មិនមែនត្រឹមតែបង្កើនឱកាសសម្រាប់នាំចេញបន្ថែមនោះទេ ប៉ុន្តែវាក៏ជាកត្តាសំខាន់ក្នុងការជួយទប់ទល់នឹងការនាំចូលផលិតផលពីក្រៅប្រទេសចូលមកវិញផងដែរ។
មិនតែប៉ុណ្ណោះ ជុំវិញការពង្រឹងសម្ថតភាពផលិតកម្មនេះដែរ ឯកឧត្តម ចង់ឱ្យអ្នករកស៊ី និងវិនិយោគិនទាំងអស់ ត្រូវសម្លឹងមើលពីឱកាស និងតម្រូវការផលិតផលជាចម្បងណាខ្លះ ដែលជាទីផ្សារចង់បានរបស់ប្រទេសក្នុងតំបន់ RCEP ទាំងនោះ និងអ្វីខ្លះដែលកម្ពុជាអាចបង្កើនផលិតភាពផលិតកម្មរបស់ខ្លួនបាន តួយ៉ាងដូចជាការពង្រឹងនូវសម្ថតភាពផលិតនៅក្នុងវិស័យកសិកម្ម និងកសិឧស្សាហកម្ម។ ហើយការពង្រឹងសម្ថតភាពផលិតកម្មនេះទៀតសោត ឯកឧត្តមសុក ស៊ីផាន់ណា អះអាងថា កម្ពុជាគួរចាប់ផ្តើមពីពេលនេះទៅផងដែរ ទើបអាចប្រកួតប្រជែង និងសម្រេចតាមគោលដៅបាន។
ជាមួយគ្នានេះ ឯកឧត្តមសុក ស៊ីផាន់ណា ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា ដើម្បីឱ្យការវិនិយោគទាំងនោះអាចសម្រេចបានជោគជ័យ ទាមទារឱ្យវិនិយោគិនត្រូវមានការស្រាវជ្រាវឱ្យបានច្បាស់លាស់ជាមុនសិន ហើយប្រសិនជាមិនទាន់មានជំនាញច្បាស់លាស់ទេ គឺត្រូវហ៊ានចំណាយទៅលើការពិភាក្សាពិគ្រោះយោបល់ជាមួយអ្នកជំនាញ ដើម្បីឱ្យការវិនិយោគនោះសម្រេចបានលទ្ធផលល្អ គ្រប់ជ្រុងជ្រោយ និងមានគុណភាព។ ពីព្រោះថាកន្លងមក ឯកឧត្តម សង្កេតឃើញថាអ្នករកស៊ីភាគច្រើនតែងតែធ្វើទៅតាមគ្នា ដោយមិនបានសិក្សាឱ្យបានច្បាស់លាស់ជាមុន ដែលនាំឱ្យមានការខាតបង់។
ជុំវិញបញ្ហានេះ លោកបណ្ឌិត ហុង វណ្ណៈ អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាកត់សម្គាល់ឃើញថាតាមរយៈការអនុវត្តនូវកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP បានជំរុញឲ្យការធ្វើពាណិជ្ជកម្មរបស់កម្ពុជាកាន់តែមានភាពល្អប្រសើរឡើងជាលំដាប់ តួយ៉ាងការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មរវាងកម្ពុជាជាមួយប្រទេសនៅក្នុងក្របខណ្ឌ RCEP នៅរយៈពេលប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះ ហាក់មានការកើនឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់ បើធៀបជាមួយកិច្ចពាណិជ្ជកម្មជាមួយបណ្តាប្រទេសក្នុងសហគមអឺរ៉ុប សហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសដ៏ទៃទៀត ដែលមិនស្ថិតក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ ជាក់ស្តែង យោងតាមក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជា ការនាំចេញទំនិញរបស់កម្ពុជាទៅកាន់ទីផ្សារប្រទេសអាសិប សម្រេចបានជិត៤ពាន់៦រយលានដុល្លារ នៅ៧ខែឆ្នាំ២៩០២៣នេះ កើនឡើង២១% បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំមុន៕