ពលរដ្ឋភូមាបានរិះគន់ចំៗថា អាស៊ានមិនបានចេញវិធានការជាក់លាក់ណាមួយ ដើម្បីស្តារលទ្ធិប្រជាធិតេយ្យ ដែលកំពុងត្រូវបានគេជិះជាន់ដុនដាប និងមិនបានទាមទារឲ្យរបបយោធាទទួលខុសត្រូវ ចំពោះជីវិតជនស៊ីវិលជាច្រើន ដែលបានសម្លាប់ក្រោមគ្រាប់កាំភ្លើងរបស់ក្រុមយោធាភូមានោះទេ។
ទោះយ៉ាងណា បើតាម ទីភ្នាក់ងារ Reuters បានឲ្យដឹងថា មិនមានការជួបជុំគ្នាធ្វើបាតុកម្មទ្រង់ទ្រាយធំណាមួយនោះទេ បន្ទាប់ពីអាស៊ានបិទបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំរបស់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋភូមា បានផ្តើមសរសេររិះគន់អាស៊ាននៅលើបណ្តាញសង្គមវិញ។
អ្នកប្រើប្រាស់បណ្តាញសង្គមបានសរសេររិះគន់អាស៊ានថា៖ «សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អាស៊ានជារឿងអយុត្តិធម៌ណាស់សម្រាប់ជនស៊ីវិល ដែលត្រូវបានគេធ្វើបាបជិះជាន់ និងសម្លាប់ដោយក្រុមយោធា។ យើងមិនត្រូវការការជួយរបៀបនេះនោះទេ។» អ្នកប្រើប្រាស់សង្គមហ្វេសប៊ុកបានសរសេរទៀតថា «សេចក្តីថ្លែងការណ៍មិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីអ្វីដែលប្រជាជនភូមាចង់បាននោះទេ»។ ៖«អ្វីដែលពលរដ្ឋចង់បានគឺ ដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយទាំងអស់ដែលកំពុងជាប់ឃុំ, ទទួលខុសត្រូវចំពោះជីវិតដែលបានបាត់បង់ គោរពលទ្ធផលបោះឆ្នោតរបស់ប្រជាជន និងស្តារលទ្ធិប្រជាធិតេយ្យឡើងវិញ តាមរយៈការផ្តល់អំណាចឲ្យរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិល។
សូមបញ្ជាក់ថា ក្រោយកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានជុំវិញវិបត្តិនៅភូមា សមាជិកទាំងអស់បានព្រមព្រៀងគ្នាជាឯកច្ឆន្ទលើដំណោះស្រាយឲ្យភូមាចំនួន៥ចំណុច។ យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរបស់ប្រធានប្តូរវេនអាស៊ាន គឺប្រទេសប្រ៊ុយណេ បានសរសេរថា ការឯកភាពគ្នាសម្រាប់ដំណោះស្រាយចំពោះវិបត្តិនៅភូមា រួមមាន ៥ចំណុច៖
១, បញ្ចប់អំពើហិង្សា
២, ការសន្ទនារកដំណោះស្រាយប្រកបដោយសន្តិវិធីរវាងភាគីទាំងអស់
៣, វត្តមានប្រេសិតពិសេសអាស៊ានដើម្បីជួយសម្របសម្រួលការសន្ទនា
៤, ការបើកផ្លូវឲ្យមានការផ្តល់ជំនួយ
៥, ឲ្យមានដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ប្រេសិតពិសេសទៅកាន់ប្រទេសភូមា។
អត្ថបទទាក់ទង
យ៉ាងណាមិញ ការឯកភាពទាំង៥ចំណុចខាងលើមិនបានគូសបញ្ជាក់ពីការដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយ ដែលកំពុងជាប់ឃុំនៅភូមានោះទេ ប៉ុន្តែប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ី លោក ចូកូ វីដូដូ បានថ្លែងប្រាប់អ្នកកាសែតថា រូបលោក និង ប្រទេសជាសមាជិកអាស៊ានឯទៀត បានប្រាប់ទៅលោក មីន អ៊ុងឡាំង អគ្គមេបញ្ជាការកងទ័ពជាតិភូមា ថាត្រូវដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយទាំងអស់។
ភាគីរដ្ឋាភិបាលបង្រួបបង្រួម ឬ ដែលគេប្រសិទ្ធនាមថា រដ្ឋាភិបាលស្រមោលរបស់លោកស្រី អ៊ុង សានស៊ូជី នោះបាននិយាយថា ខ្លួនស្វាគមន៍ចំពោះការឈានទៅដល់ការឯកភាពគ្នារបស់អាស៊ាន ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលស្រមោលក៏មិនបានភ្លេចទាមទារឲ្យ របបយោធាត្រូវគោរពតាមការសន្យារបស់ខ្លួនផងដែរ។
គួរកត់សម្គាល់ថា ទោះបីការព្រមព្រៀងគ្នារបស់អាស៊ាន មិនទទួលបានការស្វាគមន៍ពីពលរដ្ឋភូមាក្តី តែវាជាឱកាសលើកដំបូង ក្នុងការបើកទ្វារឲ្យមានការជជែកគ្នាដោយផ្ទាល់ រវាងអាស៊ាន និងរបបសឹកភូមា។ គេសង្ឃឹមថា កិច្ចប្រជុំនេះ នឹងបើកផ្លូវឲ្យមានយន្តការត្រីភាគី ពោលគឺមានតំណាងអាស៊ានជាអ្នកសម្របសម្រួល ការចរចារវាងកងទ័ពភូមា និង ក្រុមប្រជាធិបតេយ្យភូមារបស់លោកស្រីអ៊ុងសានស៊ូជី។
គួររំឭកថា ប្រទេសភូមាបានស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពវឹកវរចាប់តាំងពីពួកយោធាបានបណ្តេញរដ្ឋាភិបាលជាប់ឆ្នោតដែលដឹកនាំដោយលោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី ចេញពីអំណាចតាមរយៈការធ្វើរដ្ឋប្រហារដោយយោធា។ យោងតាមអង្គការជួយអ្នកទោសភូមាហៅកាត់ថា AAPP បានឲ្យដឹងថា មានជនស៊ីវិលយ៉ាងហោចជិត ៧៥០ នាក់ ត្រូវបានកងទ័ពភូមាសម្លាប់ ហើយមនុស្សជាង ៣.១០០ នាក់ផ្សេងទៀតត្រូវបានចាប់ខ្លួន៕
ចុច Like Facebook Page របស់ខេមបូណូមីសនិងចូលរួមក្នុង Telegram ដើម្បីទទួលបានព័ត៌មានថ្មីៗលឿនរហ័សមុនគេ: https://t.me/cambonomist
© 2024 រក្សាសិទ្ធិគ្រប់បែបយ៉ាងដោយ ខេមបូណូមីស។ សម្រាប់ការប្រើប្រាស់ ឬផ្សាយបន្ត សូមទាក់ទងមក អ៊ីម៉េល sothea[at]cambonomist.com ឬទូរស័ព្ទលេខ 089 777 076។
