ទីផ្សារអង្ករ
នៅពេលដែលយើងនិយាយដល់វិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជា ជាការពិតណាស់គឺយើងមិនអាចភ្លេចបានឡើយនូវទីផ្សារស្រូវអង្ករ ដែលបច្ចុប្បន្នកម្ពុជា មានការផលិត និងនាំចេញច្រើនជាងគេបង្អស់ បើធៀបនឹងផលិតផលកសិកម្មដទៃទៀត។ ជាក់ស្ដែង នៅឆ្នាំ ២០១៩នេះ គេរំពឹងថា កម្ពុជាអាចនឹងនាំចេញអង្ករបានប្រមាណ ជាង ៦០ម៉ឺនតោន ដែលចំនួននេះ គឺមានប្រហាក់ប្រហែលនឹងកាលពីឆ្នាំមុនដែរ។
របាយការណ៍នាំចេញអង្ករ របស់លេខាធិការដ្ឋានច្រកចេញចូលតែមួយ បានឲ្យដឹងថា ១១ខែ ឆ្នាំនេះ ពោលចាប់ពីខែមករា ដល់វិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩ កម្ពុជាបាននាំចេញអង្ករចំនួនជាង ៥១ម៉ឺនតោន កើនត្រឹមតែ ៣,៤% បើធៀបនឹងរយៈពេលដូចគ្នាឆ្នាំ២០១៨ ។ ក្នុងនោះ ប្រទេសចិននៅតែឈរលំដាប់លេខ១ ដោយនាំចូលអង្ករពីកម្ពុជាជាង ២០ម៉ឺនតោន, លេខ២ គឺប្រទេសបារាំងជាង ៧ម៉ឺនតោន និងលេខ ៣ប្រទេស ម៉ាឡេស៊ីជិត ៣ម៉ឺនតោន។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះបើតាមកសិករមួយចំនួន បានអះអាងប្រាប់សារព័ត៌មានខេមបូណូមីស កាលពីពេលថ្មីៗនេះថា តម្លៃស្រូវនៅឆ្នាំនេះ ហាក់មានការធ្លាក់ចុះជាងឆ្នាំមុនបន្តិច ខណៈដែលទិន្នផលក៏មានការធ្លាក់ចុះច្រើនគួរសមដែរ ដោយសារតែបញ្ហាគ្រោះរាំងស្ងួត។ ដូច្នេះហើយ ពួកគាត់មួយចំនួនអះអាងថា ធ្វើស្រូវឆ្នាំនេះ រកចំណេញមិនឃើញទេ អាចនឹងខាតច្រើនជាង។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី ក្រសួងកសិកម្មបានអះអាងថ្មីៗដែរថា តម្លៃស្រូវអង្ករឆ្នាំនេះ នៅមានតម្លៃសមរម្យនៅឡើយ ហើយតម្លៃស្រូវធ្លាក់ចុះនេះ គឺមានតែនៅលើអង្ករដែលមានគុណភាពអន់ប៉ុណ្ណោះ។
កាលពីដើមខែធ្នូនេះកន្លងទៅនេះដែរ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏បានសម្រេចបញ្ចេញថវិកា ចំនួន ៥០ លានដុល្លារអាមេរិក ដល់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ដើម្បីផ្ដល់ជាទុនកម្ចីដល់ម្ចាស់រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ ដើម្បីទទួលទិញស្រូវពីប្រជាកសិករ។ ទន្ទឹមនឹងការផ្ដល់កម្ចីនេះដែរ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា សម្ដេច ហ៊ុន សែន ក៏បានព្រមានខ្លាំងៗដល់ឈ្មួញទិញស្រូវ ក៏ដូចជាម្ចាស់រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវដែលបានទុនពីរដ្ឋហើយនោះ កុំយកទុននោះ ទៅច្របាច់ករកសិករ ដោយការទិញស្រូវទម្លាក់ថ្លៃឲ្យសោះ។
បន្ថែមពីនេះទៀត សម្ដេច ហ៊ុន សែន បានបង្ហើបដែរថា កាលពីពេលថ្មីៗនេះ សម្ដេច ក៏បានចុះហត្ថលេខាលើការបញ្ចេញទុន ១០០ លានដុល្លារអាមេរិក ដើម្បីបង្កើតធនាគារសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមផងដែរ ដើម្បីជំរុញជួយដល់វិស័យឯកជន ខណៈដែលវិស័យស្រូវអង្ករក៏ជាផ្នែកមួយនៃវិស័យនេះសហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យមនេះដែរ។
យ៉ាងណាក៏ដោយចុះ បើតាមប្រធានសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា លោកឧកញ៉ា សុង សារ៉នធ្លាប់បានគូសបញ្ជាក់ថា យ៉ាងហោចណាស់គេត្រូវការទុនប្រមាណ ២០០ លានដុល្លារអាមេរិក ដើម្បីប្រមូលទិញស្រូវពីកសិករ ដើម្បីស្ដុកទុក និងកិនជាអង្ករដើម្បីនាំចេញ។
នៅក្នុងទីផ្សារស្រូវអង្ករដដែលនេះដែរ អ្វីដែលគេចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងនោះ គឺនៅឆ្នាំនេះ អង្កររបស់កម្ពុជាត្រូវបានសហភាពអឺរ៉ុបសម្រេចកំណត់យកពន្ធនាំចូល ដែលបានចាប់ផ្ដើមតាំងពីដើមឆ្នាំ២០១៩រៀងមក។ ការសម្រេចយកពន្ធអង្ករពីកម្ពុជានេះ ក៏បានធ្វើឲ្យការនាំចេញអង្ករទៅកាន់ទីផ្សារអឺរ៉ុបបានបង្ហាញពីការធ្លាក់ចុះគួរឲ្យកត់សម្គាល់ផងដែរ។ ជាក់ស្ដែង របាយការណ៍ដែលបានផ្សព្វផ្សាយដោយសហព័ន្ធស្រូវអង្ករ បានឲ្យដឹងថា នៅ៩ខែ ឆ្នាំនេះ ការនាំចេញអង្ករទៅទីផ្សារអឺរ៉ុបធ្លាក់ចុះរហូតដល់ជិត ៣០% ឯណោះ ប៉ុន្ដែ អំឡុងពេលដូចគ្នានេះ បើយើងក្រឡេកទៅមើលទីផ្សារអង្ករនាំចេញទៅចិនវិញ គ៏មានការកើនឡើងដល់ទៅជាង ៤៤%ឯណោះ ខណៈដែលចិន បានបន្តផ្ដល់កូតានាំចូលអង្ករពីកម្ពុជារហូតដល់ទៅ ៤០ម៉ឺនតោន។
រាជរដ្ឋាភិបាលក៏បាននិងកំពុងយកចិត្តទុកដាក់ជំរុញការនាំចេញអង្ករទៅកាន់ទីផ្សារប្រទេសផ្សេងៗទៀត ដូចជាអាហ្វ្រិកខាងត្បូងជាដើម។
តាមសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជា ក៏បានបង្ហាញពីមហិច្ឆតារបស់ខ្លួនជាថ្មី ដោយរំពឹងថា នឹងធ្វើការនាំចេញអង្ករឲ្យបាន១លានតោន នៅត្រឹមឆ្នាំ២០២២ខាងមុខ ខណៈដែលផែនការនាំចេញអង្ករ១លានតោននេះ ធ្លាប់បរាជ័យតាំងពីឆ្នាំ២០១៥មកម្ល៉េះ។
ចិននឹងបើកចំហរទីផ្សារសម្រាប់កសិផលកម្ពុជាបន្ថែមទៀត
ក្រឡេទៅមើលកសិផលផ្សេងក្រៅពីស្រូវអង្ករវិញម្ដង ឃើញថា ជារឿងមួយដែលគួរឲ្យរីករាយដែរ ដែលកាលពីជិតពាក់កណ្ដាលឆ្នាំ ២០១៩កន្លងទៅនេះ កម្ពុជាក៏បានធ្វើការនាំចេញផលិតផលកសិកម្មមួយមុខថ្មីបន្ថែមទៀតជាផ្លូវការទៅកាន់ទីផ្សារចិន គឺផ្លែចេកអំបូងលឿង ហើយបច្ចុប្បន្ន កម្ពុជានិងភាគីចិន ក៏បានប្រកាសពីផែនការនឹងចរចាឲ្យមានការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងនាំចេញផ្លែស្វាយពីកម្ពុជាទៅចិន នៅឆ្នាំ២០២០ខាងមុខផងដែរ ខណៈដែលចិនបានមើលឃើញថា កម្ពុជាមានសមត្ថភាពអាចផ្គត់ផ្គង់ស្វាយប្រមាណជាកន្លះលានតោនទៅកាន់ទីផ្សារចិនក្នុងមួយឆ្នាំៗ។
និយាយដល់រឿងស្វាយនេះដែរ នៅឆ្នាំនេះ ស្វាយគឺមានជោគវាសនាខ្ពស់ជាងអង្ករ ពោលគឺបើតាមប្រធានសមាគមស្វាយខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក អ៊ិន ឆៃវ៉ាន់ បានអះអាងថា តម្លៃស្វាយកែវរមៀតសម្រាប់រដូវប្រមូលផលខុសរដូវ នៅខែ១០ ដល់ខែ ១២ ឆ្នាំនេះ គឺមានតម្លៃហក់កើនឡើងជាទីគាប់ប្រសើរសម្រាប់កសិករ ដែលវាបានធ្វើឲ្យកសិករដាំដុះស្វាយ ហាក់មានសង្ឃឹមញញឹមឡើងវិញ ដោយតម្លៃ ផ្លែស្វាយកែវរមៀតសម្រាប់រោងចក្រ បានកើនឡើងដល់ជាង ១.២០០រៀល ដល់ទៅ ១.៤០០ រៀលក្នុងមួយគីឡូក្រាមរីឯតម្លៃ ស្វាយកែវរមៀតក្រៅកញ្ចប់ ឬគេហៅថាប្រភេទស្វាយខៀវវិញ មានតម្លៃ ១.៥០០ រៀល ទៅ ១.៧០០ រៀល ក្នុងមួយគីឡូក្រាម។
បើយើងធៀបនឹងតម្លៃស្វាយ កាលពីឆ្នាំកន្លងទៅ វិញ គឺមានតម្លៃតែប្រមាណ ៦០០រៀលប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយគីឡូក្រាម ដូច្នេះ បើគិតជាកំណើនវិញ ឃើញថាតម្លៃស្វាយ នៅឆ្នាំនេះ កើនឡើងដល់ទៅ ៦០%ឯណោះ។ ក៏ប៉ុន្ដែ បើតាមប្រធានសមាគស្វាយរូបនេះបានអះអាងថា ទិន្នផលស្វាយកែវរមៀតខុសរដូវនៅឆ្នាំនេះ គឺមានការធ្លាក់ចុះខ្លាំងដោយសារតែបញ្ហាធម្មជាតិ និងការបំផ្លាញពីសត្វចង្រៃ។
អ្វីដែលគួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ទៀតនោះ គឺខាងរដ្ឋាភិបាលកូរ៉េខាងត្បូងបានអះអាងកាលពីពេលថ្មីៗនេះថា នៅឆ្នាំ២០២០នេះ កូរ៉េនឹងអនុញ្ញាតឲ្យស្វាយកម្ពុជានាំចូលទៅកូរ៉េខាងត្បូងបានហើយ បន្ទាប់ពីបានអូសបន្លាយមកអស់ជាច្រើនឆ្នាំ ព្រោះតែរឿងបច្ចេកទេសទាក់ទងនឹងអនាម័យ។ ដូច្នេះ គេរំពឹងថា ដំណាំស្វាយរបស់កម្ពុជាចាប់ពីឆ្នាំក្រោយទៅអាចនឹងមានទីផ្សារខ្ពស់ បើសិនជាអាចនាំចេញទៅទីផ្សារចិន និងកូរ៉េខាងត្បូងបានដោយជោគជ័យមែន។
សូមបញ្ជាក់ថា របាយការណ៍រយៈពេល ១១ខែ ១៨ថ្ងៃ ឆ្នាំ២០១៩នេះ របស់ក្រសួងកសិកម្មបានបង្ហាញថា កម្ពុជាសម្រេចបានការនាំចេញកសិផលផ្លូវការជាង ៤លានតោន។ របាយការណ៍បានគូសបញ្ជាក់ដែរថា កម្ពុជាបាននាំចេញស្រូវក្រៅផ្លូវការទៅកាន់ប្រទេសវៀតណាមមានរហូតដល់ប្រមាណ ២លានតោន។ ដូច្នេះ បើសរុបទាំងការនាំចេញផ្លូវការ និងក្រៅផ្លូវការឃើញថា កសិផលកម្ពុជាដែលបាននាំចេញនៅរយៈពេល ជាង ១១ខែមកនេះ មានរហូតដល់ទៅជាង ៦លាន ២សែនតោន។
គួរបញ្ជាក់ថា ថ្មីៗនេះដែរ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាក៏បានបង្ហាញពីផែនការក្នុងជំរុញឲ្យមានការចរចាកច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយប្រទេសចិន និងកូរ៉េខាងត្បូងផងដែរ ខណៈដែលកាលពីចុងឆ្នាំ២០១៩នេះ ភាគីកម្ពុជា និងចិនបានជួបគ្នាពិភាក្សាពីការងារមួយចំនួនរួចហើយ តែហាក់មានភាពស្ងប់ស្ងាត់ ដូចជាមិនទាន់មានលទ្ធផលអ្វីជាដុំកំភួននៅឡើយទេ៕