ត្រង់ចំណុចនេះ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្ម និង អ្នកជំនាញបានអះអាងប្រាប់ខេមបូណូមីសថា ការនាំចេញផលិតផលកសិកម្មរបស់កម្ពុជាដោយត្រង់ទៅកាន់ទីផ្សារក្រៅប្រទេស គឺមានលក្ខណៈតឹងរឹង ពិសេសពាក់ព័ន្ធនឹងស្ដង់ដារគុណភាព និង ភូតគាមអនាម័យតែម្តង ដែលតម្រូវការស្តង់ដារទាំងអស់នេះ បច្ចុប្បន្នកម្ពុជាកម្ពុជានូវមានកម្រិតនៅឡើយ និងត្រូវពង្រឹងខ្លួនបន្ថែមទៀត ដើម្បីបង្កើនការនាំចេញផ្ទាល់ដោយខ្លួនឯងបាន។
បើទោះបី កន្លងមក កម្ពុជា បាននាំចេញផ្លែឈើស្រស់ ដូចជា ផ្លែចេកស្រស់ និងផ្លែស្វាយស្រស់ និងផលិតមួយមួយចំនួនទៀតទៅកាន់ទីផ្សារក្រៅប្រទេសពិសេសទីផ្សារចិនដោយត្រង់ក៏ដោយ ប៉ុន្ដែសម្រាប់កសិផលជាច្រើនមុខទៀត កម្ពុជានៅតែពឹងផ្អែកលើប្រទេសថៃ និងវៀតណាម សម្រាប់នាំចេញដដែល។ ការពឹងផ្អែកប្រទេសដទៃ សម្រាប់នាំចេញ ត្រូវបានអ្នកជំនាញផ្នែកសិកម្មមើលឃើញថា វាមិនមានស្ថិរភាពនោះទេ។
ត្រង់ចំណុចនេះ ត្រូវបានអ្នកជំនាញ សង្កេត់ធ្ងន់ថា កម្ពុជា ត្រូវការពេលវេលាបន្ថែម ក្នុងការពង្រឹងសមត្ថភាពផលិត ការរក្សាទុក ការវិចខ្ចប់ផលិតផលកសិកម្មដើម្បីនាំចេញ។
លោកឧកញ៉ា ហ៊ុន ឡាក់ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនៃសហព័ន្ធស្រូវ-អង្ករ កម្ពុជា បានលើកឡើងថា ការនាំចេញកសិផល ដោយត្រង់ទៅកាន់ទីផ្សារ មិនមែនជាការងាយស្រួលនោះទេ ដូច្នេះ កម្ពុជា ត្រូវសិក្សាទីផ្សាររបស់ប្រទេសនាំចូលឱ្យបានច្បាស់ជាមុនសិន។ ក្រៅពីនេះ កម្ពុជា ក៏គួរពិចារណា លើការងារកែច្នៃផលិតផលបន្ថែម កុំរំពឹងលើការនាំចេញផលិតផលស្រស់តែម្យ៉ាង ព្រោះវាអាចប្រឈមហានិភ័យ ដូចករណីប្រទេសថៃពេលនេះ កំពុងរងគ្រោះដោយសារតែបញ្ហាចិនផ្អាកការនាំចូលផ្លែមៀន ព្រោះតែបញ្ហាមានសត្វល្អិតចង្រៃនៅលើផ្លែមៀនទាំងនោះ។
លើសពីនេះទៀត លោកឧកញ៉ា ហ៊ុន ឡាក់ បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ក្រៅតែពីការពង្រឹងលើសមត្ថភាពខាងក្នុងទាក់ទងបច្ចេកទេសដាំដុះ ការវេចខ្ចប់ត្រឹមត្រូវតាមស្ដង់ដារហើយនោះ ដើម្បីអាចនាំចេញផលិតផលកសិកម្មដោយត្រង់ទៅកាន់ទីផ្សារក្រៅប្រទេសបាន វាចាំបាច់ត្រូវតែមានការឯកភាពគ្នាផងដែរ រវាងប្រទេសនាំចេញ និងប្រទេសនាំចេញតាមរយៈការចរចាស្រុះស្រួលពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ ក្រោយមើលឃើញករណីកើតឡើងក្នុងប្រទេសថៃ ដែលត្រូវភាគីចិនបិទការនាំចូលផ្លែមៀនទៅកាន់ទីផ្សារចិន ព្រោះបញ្ហារកឃើញសត្វល្អិតនៅលើផ្លែមៀន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងកសិកម្មកម្ពុជា ឯកឧត្តម វេង សាខុន បានក្រើនរំឭកដល់ក្រុមហ៊ុននាំចេញផលិតផលកសិកម្មទាំងអស់ ត្រូវបង្កើនសមត្ថភាពរបស់ខ្លួន និងគិតគូបន្ថែម នូវចំណុចមួយចំនួន។ ថ្លែងប្រាប់សារព័ត៌មានខេមបូណូមីស ឯកឧត្តម វេង សាខុន បានក្រើនរំលឹកថា ក្រុមហ៊ុននាំចេញទាំងអស់ មិនត្រូវមើលស្រាលលើការងាររៀបចំ សម្អាត វេចខ្ចប់ ការស្តុក ការដឹកជញ្ជូននោះឡើយ ពោលគឺត្រូវបន្ដអនុវត្តឲ្យស្របតាមលក្ខខណ្ឌតម្រូវភូតគាមអនាម័យ ដូចដែលបានចុះហត្ថលេខាព្រមព្រៀងនៅក្នុងពិធីសាររវាងប្រទេសនាំចេញ និងប្រទេសនាំចូល។
យោងតាមរបាយការណ៍នាំចេញផលិតផលកសិកម្ម របស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ក្នុងត្រីមាសទី១ ឆ្នាំ២០២១ កម្ពុជា បាននាំចេញកសិផលសរុប ជាង ៤លានតោន ទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ ដែលគិតជាទឹកប្រាក់សរុបជាង ២ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក៕
អទ្ថបទ៖ ខន ណារី