ស្របពេលដែលមានវិបត្តិកូវីដ-១៩ បានកើតឡើង និងបន្ដអូសបន្លាយមកអស់រយៈពេលប្រមាណជាងកន្លះឆ្នាំមកហើយនោះ គេសង្កេតឃើញមានប្រទេសជាច្រើន បានជំរុញបង្កើនការចំណាយបន្ថែម ដែលវាជាវិធានការក្នុងការទ្រទ្រង់សេដ្ឋកិច្ច និងដោះស្រាយបញ្ហាដែលបណ្ដាលមកពីឥទ្ធិពលអាក្រក់នៃមេរោគរាតត្បាតនេះ ។ ស្របពេលដែលការចំណាយកើនឡើង គេសង្កេតឃើញថា កម្រិតបំណុលសាធារណៈនៃប្រទេសទាំងនោះ ក៏កំពុងកើនឡើងដែរ តួយ៉ាង ដូចជាប្រទេសវៀតណាម ថៃ រួមទាំងកម្ពុជាផងដែរ។ តើកម្រិតបំណុលសាធារណៈកើនឡើងនេះ វាជារឿងល្អ ឬអាក្រក់សម្រាប់ប្រទសទាំងនេះ?
មុននឹងយើងនិយាយពី ថៃ និងវៀតណាម យើងផ្ដើមចេញពីប្រទេសកម្ពុជាយើងទៅមុន។ បើតាមការអះអាងរបស់រដ្ឋលេខាធិការប្រចាំការនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុឯកឧត្តម វង្សី វិស្សុត ធ្លាប់បានលើកឡើងនៅក្នុងសន្និសីទព័ត៌មាននាពេលថ្មីៗនេះថា ស្ដុកបំណុលសាធារណៈដែលកម្ពុជាជំពាក់បរទេស គឺនៅមានក្រោម៣០% នៃទំហំ GDP សរុបប៉ុណ្ណោះ ដែលវាគឺជាទំហំមួយតិចតួច បើធៀបនឹងប្រទេសផ្សេងទៀតដូចជាវៀតណាម មានរហូតដល់ទៅ ៦០% ទៅ៧០% នៃ GDPទៅហើយ។ នេះសបញ្ជាក់ឲ្យឃើញថា កម្ពុជានៅតែមានលទ្ធភាពខ្ចីបំណុលពីបរទេស និងស្ថាប័នដៃគូអន្តរជាតិផ្សេងៗបន្ថែមទៀត ដើម្បីយកមកប្រើប្រាស់ក្នុងការជំរុញដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម ពិសេសក្នុងការស្ដារនិងរុញឲ្យសេដ្ឋកិច្ចស្ទុះងើបឡើងវិញពីវិបត្តិកូវីដ-១៩។
បើតាមការគូសបញ្ជាក់របស់ឯកឧត្តម វង្សី វិស្សុត ក្នុងចំណោមបំណុលដែលកម្ពុជាជំពាក់បរទេសទាំងនោះ គឺកម្ពុជាបានខ្ចីពីប្រទេសចិនច្រើនជាងគេ ដែលមានប្រមាណជាង ៤០% នៃបំណុលសរុប។ ទោះយ៉ាងណា ឯកឧត្តម សង្កត់ធ្ងន់ថា ការខ្ចីបំណុលពីប្រទេសចិននេះ បានបង្ហាញពីនិន្នាការធ្លាក់ចុះគួរឲ្យកត់សម្គាល់នៅរយៈពេល២ ទៅ៣ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ប៉ុន្ដែ បែរជាមានការខ្ចីកើនឡើងពីបណ្ដា ប្រទេស និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងទៀត។
ឯកឧត្តម បន្ថែមទៀតថា «មួយឆ្នាំៗ យើងសងទៅចិនទាំងប្រាក់ដើម និងប្រាក់ការជិត២០០លានដុល្លារ គឺជិត៥០% ដូចគ្នាអញ្ចឹង! ប៉ុន្ដែ ចុងក្រោយនិន្នាការដែលយើងចង់ប្រាប់គឺថា ជប៉ុនក៏ដំឡើងការឲ្យខ្ចីយើងសម្បើមដែរ លឿនដែរ! World Bank, ADB នេះ ក៏ឡើងគួរសមដែរកូរ៉េក៏ខ្លាំងដែរ។ ចុងក្រោយតួលេខកូរ៉េ ជប៉ុន ADB, World Bank ឡើង! តែចិនអត់ឡើងប៉ុន្មានទេ! ចិនដាំដូងវិញហើយ! ការខ្ចីពីចិនចាប់ផ្ដើមធ្លាក់វិញហើយ! ប៉ុន្ដែខ្ចីពីដៃគូផ្សេងគឺឡើងខ្លាំងពីរឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។ ដូច្នេះ ក្នុងរយៈពេលមធ្យមLoan portfolio របស់យើងនឹងកាន់តែមានតុល្យភាពជាងមុន»។
បើតាមរបាយការណ៍ពីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុបានបង្ហាញថា គិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៩ កម្ពុជាមានសន្និធិបំណុលសាធារណៈសរុបប្រមាណ ៧.៦០០ លានដុល្លារអាមេរិក ។
ឥឡូវនេះ ងាកមកចាប់អារម្មណ៍ពីបំណុលសាធារណៈរបស់វៀតណាមវិញ។ តាមការអះអាងរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីវៀតណាម កាលពីពេលថ្មីៗនេះ បានឲ្យដឹងថា ប្រទេសវៀតណាមអាចនឹងបង្កើនកម្រិតបំណុលសាធារណៈរបស់ខ្លួន ២ ទៅ៣ភាគរយបន្ថែមទៀត នៅឆ្នាំនេះ ដើម្បីយកប្រាក់កម្ចីទាំងនោះ មកធ្វើការស្ដារសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួនឡើងវិញ ក្រោយពីប្រទេសនេះបាននិងកំពុងប្រឈមនឹងវិបត្តិនៃមេរោគកូវីដ-១៩។ ក្នុងនោះដែរ វៀតណាមនឹងចរចាខ្ចីប្រាក់បន្ថែមទៀត ពីធនាគារពិភពលោក និងអង្គការមូលនិធិរូបិយវត្ថុអន្តរជាតិជាដើម។
ការស្វែងរកប្រាក់កម្ចីបន្ថែមនេះ អាចនឹងធ្វើឲ្យបំណុលសាធារណៈរបស់វៀតណាមកើនឡើងប្រមាណ២ ទៅ៣% បន្ថែមទៀត ពីលើកម្រិតបំណុលដែលមាននាពេលបច្ចុប្បន្ន ៥៧% ទៅ៥៨% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។ ប៉ុន្ដែ វានៅតែស្ថិតនៅក្នុងគម្លាតនៃកម្រិតបំណុលសាធារណៈដែលសភាជាតិវៀតណាមបានកំណត់សម្រាប់ឆ្នាំ២០១៦-២០២០ ឲ្យមាននៅត្រឹម ៦៥% ប៉ុណ្ណោះនៃ ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ប្រទេស។
រដ្ឋាភិបាលវៀតណាមកាលពីពេលថ្មីៗនេះ បាននិយាយថា បំណុលសាធារណៈរបស់ខ្លួនអាចនឹងមានដល់ ៥៦,៤% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបនៅឆ្នាំនេះ ប្រសិនបើផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបកើន ៣,៦% ។ បំណុលសាធារណៈវៀតណាមគិតត្រឹមឆ្នាំ២០១៩ មានប្រមាណ ៥៤,៧% នៃផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប។
ដោយឡែក បើយើងក្រឡេកមកមើលប្រទេសថៃវិញ ការិយាយល័យគ្រប់គ្រងបំណុលសាធារណៈរបស់ថៃ នាពេលថ្មីៗនេះដែរ បានបញ្ជាក់ថា ថៃកំពុងបង្កើនកម្រិតបំណុលសាធារណៈបន្ថែមទៀតនៅឆ្នាំនេះ និងឆ្នាំក្រោយ ដើម្បីដោះស្រាយវិបត្ដិកូវីដ-១៩ ដែលកំពុងជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ខ្លាំងមកលើសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសរបស់ខ្លួន។ស្ថាប័នរដ្ឋថៃមួយនេះ បានអះអាងទៀតថា ទោះបីជាមានកម្រិតបំណុលសាធារណៈកើនឡើងជាងមុន ដែលរំពឹងថា នឹងកើនដល់ ៥៧% នៃ GDP នៅឆ្នាំ២០២១ ក៏ដោយចុះ ប៉ុន្ដែកម្រិតប៉ុណ្ណេះ មិនទាន់ជាកម្រិតមួយដែលត្រូវភ័យព្រួយនោះទេ។
នៅឆ្នាំ២០២១ ខាងមុខនេះ កម្រិតបំណុលសាធារណៈសរុបរបស់ថៃ រំពឹងថា នឹងកើនឡើងដល់ទៅ ៥៧% នៃ GDP ខណៈដែលកាលពីឆ្នាំ២០១៩ មានត្រឹមតែ៤១% នៃ GDP ប៉ុណ្ណោះ។ ការិយាយល័យគ្រប់គ្រងបំណុលសាធារណៈរបស់ថៃ បានបញ្ជាក់ថា កម្រិតបំណុលដែលថៃមាន នៅឆ្នាំ២០១៩ វានៅតែស្ថិតនៅក្រោមកម្រិតមធ្យមនៃកម្រិតបំណុលសាធារណៈ ដែលប្រទេសមានទីផ្សារកំពុងរីកចម្រើនមាននៅឡើយទេ ដោយប្រទេសមានទីផ្សារកំពុងរីកចម្រើន (Emerging-market) ជាមធ្យមមានបំណុលសាធារណៈ៤៨% នៃ GDP។
យ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកជំនាញបញ្ជាក់ថា ការដែលពិនិត្យមើលថា តើបំណុលសាធារណៈរបស់ថៃ កំពុងស្ថិតនៅក្នុងហានិភ័យនៃបន្ទុកការប្រាក់ទៅលើថវិការដ្ឋាភិបាលដែរ ឬយ៉ាងណានោះ វាគឺជារឿងសំខាន់មួយ ដែលត្រូវពិចារណា។ នៅប្រទេសថៃ បន្ទុកការប្រាក់លើថវិការដ្ឋាភិបាល គឺមាន៥% ខណៈដែលស្ដង់ដារអន្តរជាតិ គឺត្រូវបានកំណត់មិនឲ្យលើសពី ១០%នោះទេ។
អគ្គនាយិកាការិយាល័យគ្រប់គ្រងបំណុលសាធារណៈរបស់ថៃ បាននិយាយថា មានប្រទេសខ្លះ មានបំណុលសាធារណៈរហូតដល់ទៅ ៧៥% នៃ GDP ក៏មាន ខណៈដែលបន្ទុកការប្រាក់លើថវិការដ្ឋាភិបាលមានដល់ទៅ ២៥% ទៅ៣០%ឯណោះ។ សម្រាប់ប្រទេសថៃ បន្ទុកការប្រាក់ទៅលើថវិការដ្ឋាភិបាលនឹងកើនឡើងដល់ ៦% នៅឆ្នាំក្រោយ ដែលវាគឺស្ថិតនៅក្រោមកម្រិតស្ដង់ដារអន្តរជាតិនៅឡើយទេ។
សូមបញ្ជាក់ថា បំណុលសាធារណៈដែលប្រទេសថៃមាននៅឆ្នាំ២០១៩ គឺមានប្រមាណជាង ២៣០ ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក ពោលគឺស្មើនឹងប្រមាណ៤១% នៃទំហំGDP របស់ប្រទេសនេះ៕