តើកម្ពុជា នឹងអាចស្រូបទាញប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ ពីកិច្ចព្រមព្រៀងថ្នាក់តំបន់ដ៏ធំ RCEP?

មន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានអះអាងថា កម្ពុជារំពឹងខ្ពស់ក្នុងការទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មថ្នាក់តំបន់ដ៏ធំជាងគេមួយ គឺ RCEP ពិសេសសម្រាប់ការនាំចេញទំនិញ សេវាកម្ម និងការវិនិយោគ។ ទោះយ៉ាងណា អ្នកជំនាញ សេដ្ឋកិច្ចអះអាងថា ទន្ទឹមនឹងការទទួលបានឱកាស តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ វាក៏មានកត្តាប្រឈមសម្រាប់កម្ពុជាផងដែរ។

កម្ពុជាចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP កាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០២០កន្លងទៅ (រូបភាព៖ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម)

នៅទីបំផុតកិច្ចព្រមព្រៀងភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយតំបន់ ឬហៅកាត់ថា RCEP ត្រូវបានប្រទេសចំនួន១៥ រួមទាំងកម្ពុជាផង បានសម្រេចចុះ ហត្ថលេខាហើយកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី១៥ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២០ បន្ទាប់ពីត្រូវបានចរចាអស់រយៈពេលប្រមាណ៨ឆ្នាំ។

ការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ គឺធ្វើឡើងតាមរយៈកិច្ចប្រជុំតាមវីដេអូអនឡាញដែលរៀបចំឡើងពីទីក្រុងហាណូយប្រទេសវៀតណាម។

តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម RCEP នេះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាអះអាងថា នឹងជួយឲ្យកម្ពុជាអាចទាញបានប្រយោជន៍បានច្រើនជាងកិច្ចព្រមព្រៀងដែលធ្លាប់មានកាលពីមុនទៅទៀត ពិសេសការជំរុញកំណើននាំចេញទំនិញ សេវាកម្ម និងការវិនិយោគ។

កិច្ចព្រមព្រៀង ភាពជាដៃគូសេដ្ឋកិច្ចគ្រប់ជ្រុងជ្រោយតំបន់ ឬហៅកាត់ថា RCEP ត្រូវបានគេមើលឃើញថា គឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងថ្នាក់តំបន់ដ៏ធំជាងគេបំផុតមួយរបស់ពិភពលោក ដែលមានប្រទេសចំនួន១៥ ក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ចូលរួម ដែលមានទំហំប្រមាណ២៩% នៃទំហំផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (GDP) របស់សកលោក។

លោក ឡុង កែមវិចិត្រ មន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានបញ្ជាក់ថា កិច្ចព្រមព្រៀង RCEP នឹងបង្កើតឲ្យមាននូវសេរីភាវូបនីយកម្ម ទៅលើទំនិញ សេវាកម្ម និងការវិនិយោគ រវាងប្រទេសកម្ពុជា នឹងប្រទេសជាសមាជិកចំនួន១៤ផ្សេងទៀត។ លោក បន្ថែមថា តាមការសិក្សារបស់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម នាពេលកន្លងមក បានឲ្យដឹងថា ក្រោយពីកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ បានចូលជាធរមាន និងចាប់ផ្ដើមអនុវត្តនោះ វានឹងជំរុញឲ្យមានកំណើន៧% សម្រាប់ការនាំចេញទំនិញរបស់កម្ពុជា រីឯកំណើនការវិនិយោគវិញនឹងមាន២៣% ហើយក៏រំពឹងដែរថា នឹងចូលរួមជំរុញកំណើន២% សម្រាប់កំណើនផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបរបស់កម្ពុជាផងដែរ។

តើកម្ពុជា នឹងអាចស្រូបទាញប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ ពីកិច្ចព្រមព្រៀងថ្នាក់តំបន់ដ៏ធំ RCEP?

ទោះយ៉ាងណា បើតាមការគូសបញ្ជាក់របស់មន្ត្រីនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ក្រោយពីបានចុះហត្ថលេខារួមគ្នាលើកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP នេះរួចហើយនោះ ប្រទេសនីមួយៗនៅតែបន្ដធ្វើការងារផ្ទៃក្នុងរបស់ខ្លួនបន្ដទៀត ដើម្បីអាចជំរុញឲ្យកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ អាចចូលជាធរមាន ដោយយ៉ាងហោចណាស់អាចចំណាយពេល១ឆ្នាំ ឬច្រើនជាងនេះ។ ប៉ុន្ដែ សម្រាប់កម្ពុជានឹងជំរុញការងាររៀបចំបញ្ចប់ការងារផ្ទៃក្នុងឲ្យបានលឿនក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ។

លោក ឡុង កែមវិចិត្រ សង្កត់ធ្ងន់ទៀតថា កិច្ចព្រមព្រៀងRCEP នេះ គឺកម្ពុជាទទួលបានផលប្រយោជន៍ច្រើនជាងកិច្ចព្រមព្រៀងដែលធ្លាប់បានធ្វើមុនៗទៅទៀត ដ្បិតថា វាមានការបើកទីផ្សារមិនមែនត្រឹមតែប្រទេសអាស៊ានទាំង១០នោះទេ តែវាក៏មានការបើកទីផ្សារប្រទេសធំៗចំនួន៥ទៀតផងដែរ រួមមានប្រទេសចិន ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង អូស្ត្រាលី និងណូវេស័រឡង់។

តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ កម្ពុជារំពឹងថា ការនាំចេញទំនិញសក្ដានុពលដូចជា សម្លៀកបំពាក់ ស្បែកជើង កាបូបធ្វើដំណើរ និងអង្ករជាដើម នឹងមានការកើនឡើង ហើយវាក៏មានការបើកបើកទូលាយទីផ្សារ សម្រាប់កសិផល ដទៃទៀតដូចជា បន្លែត្រីសាច់ជាដើម។

លោកច័ន្ទ សុផល អ្នកសេដ្ឋកិច្ចឯករាជ្យ និងជានាយកមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាគោលនយោបាយ បានលើកឡើងដែរថា ការចុះកិច្ចព្រមពាណិជ្ជកម្មសេរី វាតែងតែផ្ដល់នូវឱកាសទីផ្សារ ឬកាលានុវត្តភាព ខណៈដែលកម្ពុជាជាប្រទេសមានការផលិតក្នុងស្រុកនេះ ដូចនេះ កម្ពុជាអាចផលិតផលនាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារទាំងនោះបាន តែក៏ត្រូវដឹងថា ប្រទេសដទៃទៀត ក៏អាចនាំចូលផលិតផលរបស់ពួកគេមកកម្ពុជាដូចគ្នាដែរ ដូច្នេះ វាជាឱកាស ហើយក៏មានការប្រឈមដែរ។

លោកបន្តថា សម្រាប់កម្ពុជា អាចប្រឈមនឹងការប្រកួតប្រជែងចំពោះការផលិតជាមួយនឹងប្រទេសជិតខាង ដោយការផលិតរបស់កម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន នៅតែមានការចំណាយថ្លៃដើមខ្ពស់ជាងគេប្រទេសជិតខាង។ ដោយសារតែ ប្រទេសជិតខាងអាចផលិតបានក្នុងតម្លៃថោកជាងកម្ពុជា និងក្នុងបិរមាណច្រើនស្របតាមតម្រូវការនេះហើយ ទើបគេអាចមើលឃើញជាក់ស្ដែងថា បច្ចុប្បន្នការហូរចូលទំនិញម្ហូបអាហារពីប្រទេសជិតខាងនៅតែបន្ដកើតមានច្រើននៅកម្ពុជា។

បើតាមលោក ច័ន្ទ សុផល ការដែលមានការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មថ្នាក់តំបន់ធំៗបែបនេះវាគឺជាឱកាសទីផ្សារសម្រាប់កម្ពុជាហើយ ប៉ុន្ដែរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏ត្រូវតែធ្វើយ៉ាងណាបង្កើតឲ្យមានបរិយាកាសអំណោយផលសម្រាប់ការធ្វើធុរកិច្ច និងការវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឲ្យកាន់តែប្រសើរឡើង ដើម្បីជំរុញការផលិតក្នុងស្រុក។ បញ្ហាដែលត្រូវបន្ដដោះស្រាយនោះ គឺការពង្រឹងសមត្ថភាពផលិត និងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធគាំទ្រដល់ការផលិតរ ដូចជាការសម្រួលតម្លៃទឹក ភ្លើងអគ្គិសនីឲ្យនៅទាប និងមានថាមពលប្រើប្រាស់គ្រប់គ្រាន់មិនដាច់ញឹកញាប់, មធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនត្រូវអភិវឌ្ឍថែមទៀត ដើម្បីឲ្យការដឹកជញ្ជូនមានតម្លៃថោកជាងនេះ នឹងប្រើប្រាស់ពេលវេលាតិចជាងមុន។

សំខាន់ជាងនេះ នីតិវិធីការងាររដ្ឋបាលក៏ដូចជាបែបបទផ្លូវច្បាប់នានាសម្រាប់ការធ្វើអាជីវកម្ម ក៏ត្រូវមានការធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងជាងមុនផងដែរ។ ជាមួយគ្នានេះ ចំពោះការផលិតកសិកម្មវិញ ការចងក្រងប្រមូលផ្ដុំកសិករជាសហគម ដើម្បីអាចផលិតផលផ្គត់ផ្គង់គ្រប់គ្រាន់តាមតម្រូវការ ឲ្យបានជាប់លាប់នោះ ក៏ជារឿងចាំបាច់ត្រូវធ្វើដែរ។

ជុំវិញការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP នេះដែរ ប្រទេសជប៉ុន ក៏រំពឹងទាញបានប្រយោជន៍ច្រើនណាស់ដែរ ដោយសារតែដៃគូពាណិជ្ជកម្មធំៗរបស់ខ្លួនគឺ ចិន ននិងកូរ៉េខាត្បូង ក៏ស្ថិតនៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះដែរ។ តាមសារព័ត៌មាន Japantimes បានឲ្យដឹងថា កិច្ចព្រមព្រៀង RCEP នឹងគ្របដណ្ដប់លើ៤៦% នៃពាណិជ្ជកម្មសរុបរបស់ជប៉ុន ហើយវានឹងធ្វើឲ្យគឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មទី១របស់ជប៉ុន ដែលបានធ្វើជាមួយនឹងចិន និងកូរ៉េខាត្បូង។

ក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ការនាំចេញទំនិញរបស់ជប៉ុនប្រមាណ៨៦% នឹងត្រូវបានរួចពន្ធសម្រាប់នាំចេញ ទៅប្រទេសចិន និង៨១% រួចពន្ធសម្រាប់នាំចេញ ទៅកូរ៉េខាងត្បូង និង៨៨% សម្រាប់នាំចេញទៅប្រទេសអាស៊ាន អូស្ត្រាលី និងណូវេស័រឡង់។

បើតាមក្រសួង ពាណិជ្ជកម្ម ក្រៅពីកិច្ចព្រមព្រៀងថ្នាក់តំបន់ RCEP ដែលទើបតែចុះហត្ថលេខានេះ កម្ពុជាក៏កំពុងជំរុញកិច្ចការងារលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីកម្ពុជា-ចិន ដើម្បីអាចចូលជាធរមាននៅឆ្នាំក្រោយនេះ។ លើសពីនេះ កម្ពុជាកំពុងតែសិក្សា និងចរចាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសំខាន់ៗមួយចំនួនទៀតដូចជាកិច្ចព្រមព្រៀង អឺរ៉ុប-អាស៊ី, កិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគីជាមួយអឺរ៉ុប, អាមេរិក កូរ៉េខាងត្បូង និងប្រទេសមួយចំនួនទៀតផងដែរ៕